در مسیر دانشاندوزی و تحصیلات علمی، نوشتن مقاله و چاپ آن در مجلات ISI امری بدیهی و معمول است و به تبع آن، دانشجویان و پژوهشگران حداکثر تلاش خود را میکنند تا این پروسه را با بهترین کیفیت به سرانجام برسانند. به عبارت دیگر، اهمیت نگارش و چاپ مقاله باکیفیت و قوی به دلیل تاثیراتش بر آینده تحصیلی و شغلی افراد بر هیچکس پوشیده نیست؛ بنابراین لازم است ابتدا با انواع مقالات ژورنالی آشنا شوید و اطلاعات مقدماتی در این حوزه را به حد کافی کسب کنید. ما در این مطلب به موضوع انواع مقالات ژورنالی خواهیم پرداخت با گروه گرامرلی امیرکبیر همراه باشید.
مقالات ژورنالی چگونه دسته بندی میشوند؟
این مقالات را بسته به نوع نشریه و موضوع تحقیق تقسیمبندی میکنند. دقت کنین که هر دو عامل تاثیرگذار هستند، برای مثال یک نشریه تنها مطالعات تجربی در زمینه علوم اجتماعی را منتشر میکند!
نکته دیگری که میتواند جالب باشد: گاهی یک مقاله، با توجه به اینکه در چه مجله و ژورنالی چاپ میشود، در دستهبندیهای مختلف قرار میگیرد. یک مقاله ممکن است با توجه به دستورالعملهای یک مجله در دسته مقالات اورجینال قرار بگیرد و با توجه به ژورنال علمی دیگر، در دسته مقاله مروری!
نمیتوانید یک روز از خواب بیدار شوید و تصمیم به نوشتن یک مقاله علمی بگیرید! در قدم اول باید درباره مقالات مختلف تحقیق کنید. در گام بعدی باید سراغ مجلات علمی بروید؛ درباره دستورالعملهای آن بخوانید و مقالات اخیر آنها رو مطالعه کنید.
قلمهای خود را آماده کنید! نوبت به انواع مقالات ژورنالی میرسد …
انواع مقاله ژورنالی
برای تقسیمبندی انواع مقالات ژورنالی معیارهای مختلفی مطرح میشود؛ برای مثال، میشود معیار ایرانی بودن یا خارجی بودن مقالات را در نظر گرفت. در تقسیمبندی دیگر، از نوع دسترسی برای ملاک طبقهبندی ژورنالها استفاده میشود و مجلات به دو نوع دسترسی آزاد یا Open access و بدون دسترسی یا Close access تقسیم میشوند. همانطور که میدانید، مقالات ژورنالهای Open access به صورت رایگان در دسترس پژوهشگران قرار میگیرند، اما برای مطالعه مقالات ژورنالهای Close access باید هزینه تعیینشده توسط آن مجلات را پرداخت کرد.
تقسیمبندی رایجتر انواع مقالات ژورنالی بر اساس ساختار مقاله و همچنین بر مبنای محل انتشار آن انجام میشود؛ بدین ترتیب انواع مقالات ژورنالی بر اساس ساختار و نوع عبارتاند از:
مقاله ژورنالی پژوهشی (Original research)
مقالهای که محتوای آن شامل یافتههای جدیدی است که حاصل تحقیقات پژوهشگر و نویسنده آن است، مقاله پژوهشی نامیده میشود. در این نوع مقالات باید دقت شود که سرقت ادبی صورت نگیرد و به موضوعی نو یا دیدگاهی جدید پرداخته شود. البته بهره بردن از دستاوردهای دیگران با ذکر منبع و نام مولف یا محققانش برای ادامه مسیر پژوهشی در حوزهای خاص و تخصصی امر متداولی است. همچنین میتوان از نقل قول در فرآیند نگارش مقاله استفاده کرد. ساختار مقاله پژوهشی را بخشهای عنوان، اسامی نویسندگان، چکیده، کلمات کلیدی، مقدمه، ادبیات پژوهش، روش تحقیق، نتایج و یافتهها، سپاسگزاری و نیز منابع تشکیل میدهند.
مقاله ژورنالی تحلیلی (Analytical article)
مقاله تحلیلی به مقالاتی گفته میشود که مولف نظریههای پیشین درباره موضوعی خاص را به طور مستدل و مستند بسط و گسترش دهد و با تحلیل درست و قوی به شرح آنها بپردازد و البته دست نویسندگان این نوع مقالات برای نقد و بررسی نظریهها و تحقیقات گذشته نیز باز است.
مقالات مروری
نوع دیگری از مقالههای ژورنالی: مقالات مروری ادبیات ثانویه هم نامیده میشوند، چون آمار و اطلاعات جدیدی ارائه نمیدهند. احتمالا با توجه به نام آن حدسهایی دارید…
هر گاه بخواهید درباره یک ادبیات از قبل منتشر شده یک مقاله ارزیابی ارائه دهید، در واقع یک مقاله مروری نوشتهاید. شما از طریق مقایسه، تجزیه و تحلیل متون پیشین را بررسی کرده و نظر خود را میدهید.
مقالات مروری از آن دستههای مهم هستند، چون به شناسایی شکافها و بررسی نتایج قبلی کمک میکنند.
این مقالات به سه دسته تقسیم میشوند:
بررسی ادبیات: این سبک، اطلاعات دقیقی شامل روششناسی، سوالات تحقیق و نتایج آثار منتشر شده در یک موضوع خاص ارائه میدهد
مرور سیستماتیک: تحقیقات را از طریق معیارهای مختلف تجزیه و تحلیل کرده و در نهایت، نتایج را به صورت کیفی و کمی ترکیب و ارائه میدهد.
متا آنالیز: در این سبک، چندین مطالعه علمی ترکیب و گزارش میشود تا نتایج آنها با هم مقایسه شود.
مقالات بررسی ادبیات معمولا ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ کلمه طول دارند و مرورهای سیستماتیک کمتر از ۱۰۰۰۰ کلمه هستند. البته برخی مجلات مقالات مروری کوتاهتری منتشر میکنند (۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلمه)
مقاله ژورنالی مطالعه موردی بالینی
این دسته از مقالات به دنبال مطالعه علائم، بررسی آنها، تشخیص و درمان یک بیماری است. حزئیات در این سبک اهمیت بالایی دارد چرا که کمک قابلتوجهی به دانش موجود در زمینه پزشکی و بالینی میکند.
تعداد کلمات و طول این مقالات میتواند به اندازه مقالات پژوهشی اصلی باشد. این مطالعات به تجربه عملی زیادی هم نیاز دارد و اگر یک محقق تازهکار هستید، احتمالا نباید مستقیما سراغ چنین مقالات ژورنالی ای بروید.
مطالعه موردی جزئیاتی از روند و دادههای یک بیمار را نشان میدهد.
کارآزمایی بالینی
مانند مورد بالا، این نوع مقاله ژورنالی هم کارآزمایی بالینی هم در زمینه علوم پزشکی است و محققان باتجربه به آن تمایل دارند.
آزمایشات، تحقیقات و مطالعات با گروههای بزرگ بیماران انجام میشود، تجربه بالایی میطلبد و استانداردهای بالای اخلاقی باید در آن رعایت شود.
تعداد کلمات این مقالات هم مانند مطالعه موردی بالینی است. در نهایت میتوانید نتایج و جزئیات رویهها را تحت عنوان یک مطالعه موردی هم ارائه دهید.
مقاله ژورنالی گزارشی یا نامه کوتاه (Short letters or reports)
مقالات گزارشی یا نامه کوتاه به مقالاتی گفته میشود که خلاصهای از مقالهای پژوهشی را در بر میگیرند و گزارش کوتاهی از مقاله پژوهشی هستند. در واقع، این نوع مقاله پس از نگارش مقالهای پژوهشی و بر مبنای محتوای آن نوشته میشود و ساختاری مشابه آن دارد.
مقاله ژورنالی نظری (Opinion article)
در مقاله نظری نویسنده با بررسی پژوهشی خاص به تجزیه و تحلیل آن میپردازد و در محتوایی بهنسبت کوتاه میتواند تئوری آن مقاله یا ایدهها و نظریههای اثباتشده در آن را با دلایل علمی و قابل استناد نقد و ارزیابی کند یا نقاط ضعف و قوتش را شرح دهد و نظریهای تازه ارائه کند. ساختار مقالات نظری هم شامل چکیده، مسئله و موضوع تحقیق، منابع و نتیجهگیری میشود.
نقد کتاب (Book review)
نقد کتاب نوعی مقاله ژورنالی است و همانطور که از نامش برمیآید به نقدی کوتاه از یک اثر میپردازد تا نویسنده بتواند نظرات خود را درباره آن بیان کند. مقالات نقد کتاب اغلب توسط پژوهشگران تازهکار برای تقویت رزومهشان نوشته میشوند و البته در بهروز بودن محققان بسیار موثر است.
مطالعات موردی (Case-study)
به مقالاتی که درباره موردی خاص از پدیدهای نو میپردازد، مطالعات موردی گفته میشود و بیشتر در حوزه علوم پزشکی رواج دارد که به بررسی مواردی ناشناخته و خاص از یک بیماری یا بیمار و مسائل پیرامون آن اختصاص مییابد تا به مسیر رشد علمی در آن زمینه کمک کند. این مقالات اغلب توسط پژوهشگران مجرب نوشته میشوند و بسیار کاربردی و عمیقاند.
انواع مقاله ژورنالی بر مبنای محل انتشار عبارتاند از:
مقالات ISI
به مقالاتی که در مجلات ISI پذیرش و چاپ شوند، مقالات ISI میگویند. مجلات ISI ژورنالهای علمی معتبری هستند که به پایگاه بزرگ ISI پیوسته و در آن نمایه شدهاند. مجلات ISI در همه دنیا بسیار باارزشاند، زیرا موسسه ISI معیارهای بسیار سختگیرانهای برای پذیرش مجلات علمی در پایگاه خود دارد. این نوع مقالات از بخشهای عنوان، چکیده، مقدمه، روش تحقیق، نتایج، پیشنهادها و منابع تشکیل میشوند.
مقالات اسکوپوس (Scopus)
این نوع مقالات در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بررسی و تایید میشوند. این پایگاه از چهار نوع معیار کیفی برای هر عنوان استفاده میکند که عبارتاند از: h-index، SJR (رتبه نشریه SCImago)، Cite Score و SNIP (منبع اثر عادی برای هر مقاله).
سخن پایانی
امیدوارم این مقاله بخشی از سوالات شما را پاسخ داده باشد؛ اگر نکتهای جا مانده، با ما در میان بگذارید.
شما می توانید برای نگارش مقاله و یا ویرایش آن از نرم افزار های تولید محتوا هم کمک بگیرید.
از جمله نرم افزار هایی که به ویرایش متن می پردازند می توان به Ginger، Prowritingaid ، Quillbot و … اشاره کرد که می توانید از آن ها در ویرایش و ترجمه مقاله خود کمک بگیرید.