Pubmed چیست؟ یکی از نکات مهم در امر مقالهنویسی، استفاده از منابع معتبر و باکیفیت است. این امر از دو جنبه اهمیت دارد:
اول اینکه استفاده از منابع معتبر سبب میشود که از وارد شدن مطالب نادرست و مشکوک در مقاله یا پایاننامه شما جلوگیری شود.
دوم اینکه هر چه مقاله یا پایاننامه شما به منبع معتبرتری استناد کرده باشد، ارزش آن از نظر پایگاههای سنجش علم نیز بالاتر خواهد بود.
برای دسترسی به منابع معتبر، بهترین راه مراجعه به پایگاههای داده معتبری همچون پابمد (PubMed) است که تنها مقالات و مجلاتی را نمایه میکند که حداقل امتیازات لازم را کسب کرده باشند. برای آشنایی بیشتر با پایگاه پابمد و نحوه استفاده از آن با گروه گرامرلی امیرکبیر همراه باشید.
مجلات پابمد (Pubmed)
برای دسترسی به پژوهش ها و تحقیقات انجام یافته در حیطه پزشکی و زیست شناسی از موتور جستجوی Pubmed استفاده می شود. در واقع پابمد بانک اطلاعاتی رایگانی است که امکان دسترسی به مقالات و مجلات بیومدیکال و چکیده های تهیه شده توسط کتابخانه ملی پزشکی امریکا را میسر می سازد. این پایگاه از سال 1997 اقدام به گردآوری اطلاعات در زمینه علوم پزشکی، پیراپزشکی، پرستاری، دندانپزشکی و سایر رشته های مرتبط با مسائل پزشکی نموده است تا جاییکه در سال 2017، pubmed حدود 27 میلیون داده را در خود ثبت کرده است که اکثر مقالات آن به صورت رایگان در اختیار محققین و علاقمندان می باشد.
مقالاتی که در نشریات ایندکس شده در پابمد منتشر می شود مقاله پابمد (Pubmed) نام دارند که از اعتبار و ارزش علمی بالایی در سطح جهان و ایران برخوردار هستند. چاپ مقاله در این پایگاه طبق استانداردها و معیار های علمی بالایی انجام می شود از اینرو مقالات ارسالی برای اینکه شرایط چاپ شدن در این مجلات و رسیدن به استانداردهای ژورنال های پابمد را داشته باشند باید دارای ساختاری علمی و منسجمی باشند. مقاله ای که به مجلات پابمد ارسال می شود توسط هیئت داوری متخصص در زمینه موضوع مقاله مورد ارزیابی و گزینش قرار می گیرد و پس از تایید شدن قابلیت و توانایی چاپ شدن را پیدا می کنند.
زمینه فعالیت پابمد
این پایگاه عمدتاً در زمینه زیستپزشکی و سلامتی و رشتههای مرتبط با آنها مانند علوم زندگی، علوم رفتاری، علوم شیمی و زیستمهندسی فعالیت میکند و منبع بسیار خوبی برای جستجوی آثار علمی توسط محققان و دانشجویان پزشکی و علوم مربوطه است.
نحوه جستجو در پاب مد
پس از اینکه موضوعی را جستجو کردید به نتایج بسیاری خواهید رسید که شاید انتخاب در بین آنها برایتان کمی گیج کننده باشد. بنابراین می توانید در سمت چپ صفحه در قسمت publication dates انتخاب کنید که مقالات و گزارش های پزشکی چند سال گذشته را می خواهید ببینید در اینجا گزینه 5 سال، 10 سال و گزینه محدوده ی تاریخی را دارید.
فرمت مقالات نیز قابل تغییر است، می توانید انتخاب کنید مقالات پیدا شده به صورت خلاصه نشان داده شوند یا چکیده ی آن ها برای انتخاب کردنشان کار را ساده تر می کند. همچنین مقالات به ترتیب جدیدترین (Most Recent) در صفحه نمایش داده می شوند که این را نیز می توانید تغییر دهید و انتخاب کنید مثلا مقالاتی که بیشترین تشابه را با کلیدواژه ی جستجوی شما را دارند در صفحه نمایش داده شوند.
برای جستجو در این پایگاه چند نکته را بیان می کنیم:
ساده ترین روش جستجو به این گونه است که در قسمت search bar جلوی for کلیدواژه مد نظر خود (موضوع مورد جستجو، عنوان مقاله، نام نويسنده، نام مجله و … ) را وارد کنید و سپس کلید enter را فشار دهید. اما در این روش نمی توانید محدودیت های زیادی را در جستجوی خود اعمال کنید.
برای نزدیکتر شدن هر چه بهتر به موضوع مورد علاقه خود می توانید از نشانه ی فیلد و اعمال عملگرهای مناسب که در زیر توضیح داده می شوند استفاده کنید.
مهمترین عملگرها عبارات AND, OR, NOT می باشند که کاربرد آنها بدین صورت است:
بین عباراتی که در قسمت search bar وارد می کنید این عملگرها را از چپ به راست در جای مناسب خود قرار دهید.
AND: مقالاتی که هر دو واژه را در بر دارد نمایش می دهد.
NOT: مقالاتی که واژه اول را دارد ولی فاقد واژه دوم است.
OR: برای یافتن دو عبارت هم معنی در یک مرحله جستجو به کار می رود.
ترنتین (Turnitin/Ithenticate) یکی از بهترین و معتبرترین سایت های بررسی سرقت ادبی و علمی و بررسی مشابهت متنی در جهان می باشد. تقریباً همه مراکز علمی و مجلات معتبر دنیا، با استفاده از این ابزار، مقالات و متون علمی را بررسی و به لحاظ مشابهت امتیازگذاری می کنند. – خرید اکانت Turnitin/ithenticate – شش ماهه
منابع تأمینکننده دادههای پابمد
یکی از مسائلی که در رابطه با پابمد وجود دارد این است که گاهی افراد این پایگاه را با منابع تأمینکننده اطلاعات و زیرمجموعههای آن مانند مدلاین یا پابمد سنترال اشتباه میکنند. به همین دلیل در ادامه به تشریح زیرمجموعههای پابمد خواهیم پرداخت که عبارتند از:
۱٫ مدلاین (MEDLINE)
مدلاین بزرگترین زیرمجموعه پابمد است که حاوی اطلاعات استنادی مربوط به رشتههای علوم پزشکی و زیستشناسی است که بر اساس مش (MeSH) نمایه شدهاند.
مش در واقع مجموعه واژگانی است که توسط کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده (NLM) ایجاد شده است تا در نمایهسازی آثار علمی علوم پزشکی و زیستی استفاده شود.
۲٫ پابمد سنترال (PubMed Central)
اطلاعات استنادی پابمد سنترال، دومین منبع تأمینکننده پابمد میباشد. پابمد سنترال در واقع آرشیوی از مقالاتی است که توسط کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده بررسی و انتخاب شدهاند. علاوه بر این، مقالات انفرادی که با سیاستهای پابمد سنترال همسو هستند، نیز در این مجموعه وجود دارند. نکته قابل توجه درباره پابمد سنترال این است که حاوی متن کامل مقالات است.
۳٫ بوکشلف (Bookshelf)
سومین بخش تشکیلدهنده پابمد بوکشلف است که اطلاعات استنادی برخی کتابها یا تعدادی از فصول کتابهای حوزه پزشکی را فراهم میکند. در واقع، بوکشلف آرشیوی از متن کامل برخی کتابها، گزارشها، دادهها و سایر اسناد مربوط به زیستپزشکی، بهداشت و علوم زندگی است.
پابمد سنترال( PMC or Pubmed Central) چیست؟
پابمد سنترال (PMC or Pubmed Central) در سال ۲۰۰۰ به عنوان یک آرشیو رایگان از متن کامل (full- text) مقالات مجلات بیومدیکال و علوم طبیعی میباشد PMC در حقیقت بخش دیجیتال کتابخانه ملی آمریکا میباشد. این بانک اطلاعاتی در حقیقت به عنوان یک Repository در جمع آوری مقالات منتشر شده از سوی ناشرین و مقالاتی است که از سوی موسسه ملی سلامت آمریکا منتشر میشود.
بعضی مجلات PMC در مدلاین نیز نمایه میباشند. ناشرین میتوانند با رعایت قوانین مقالات خود را در این بانک نمایه سازند.تمامی مجلات کاندید باید از نظر علمی مقبول کتابخانه ملی پزشکی آمریکا NLM باشند. اگرچه سیاست دسترسی (Free access) یک نیاز اولیه برای نمایه شدن در PMC محسوب میگردد، اما ناشرین میتوانند با تاخیر کوتاهی مقالات خود را در این بانک اطلاعاتی نمایه سازند. برخی محتویات PMC همانند مرور کتاب (Book Review) در پابمد نمایه نمیشوند. ارجاعات پابمد از سه محل تامین میشود: ۱) مجلات مدلاین، ۲) مجلات PMC، ۳) کتب NCBL هر دو بانک مدلاین و PMC دارای لینک به تمام متن مقالات میباشند.
در مجموع هر دو مورد مدلاین و PMC در پابمد دیده و مشاهده و جستجو میشوند. مجلات نمایه شده در PMC به دلیل وجود متن کامل مقالات با فرمت استاندارد، ارجاع (Citation) بیشتری نسبت به مقالات مجلات نمایه شده در مدلاین به خود اختصاص میدهند. از سوی دیگر دریافت رایگان متن کامل مقالات یکی از مهمترین دلایل افزایش چشمگیر ضریب نفوذ (Impact Factor) مجلاتی است که در PMC نمایه میشوند.