پشتیبانی همه روزه از ساعت 8 الی 24
حالا که به سراغ این متن آمده‌اید در روند نگارش پایان‌نامه‌تان هستید و یا آن را تمام کرده‌اید و به دنبال ویرایش پایان نامه هستید. می‌خواهیم به شما بگوییم که بهترین تصمیمی بود که می‌توانستید برای پایان‌نامه‌تان بگیرید، چون اگر پایان‌نامه‌تان ویرایش نشده به دست داوران می‌رسید، ممکن بود هزاران ایراد از آن در بیاورند و محتوای علمی کارتان هم زیر سایه نواقص ویرایش نشده زیر سوال برود. به همین خاطر خوب است تا یاد بگیرید که یک پایان نامه ویرایش شده چیست و این ویرایش به چه صورت انجام خواهد شد. با گروه گرامرلی امیرکبیر همراه باشید تا ویرایش پایان نامه را بیاموزید.
پایان‌نامه چیست؟
دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری جهت دریافت مدرک تحصیلی، حاصل پژوهش و آزمایشات خود را در قالب پایان‌نامه یا تز زیر نظر استاد راهنما به دانشگاه ارائه می‌دهند. پایان‌نامه شامل تجارب علمی کسب‌شده توسط دانشجو در طول دوران تحصیل می‌شود که مرتبط با رشته تحصیلی او است.
انتخاب موضوع و عنوان مناسب اولین و اصلی‌ترین قدم جهت نوشتن پایان‌نامه است. برای تائید موضوع پژوهش لازم است فرم چندصفحه‌ای پروپوزال را تکمیل کنید و به استاد راهنما تحویل دهید. در صورت تائید پروپوزال، شما مجاز به نگارش پایان‌نامه خواهید بود.
هدف پایان‌نامه بررسی همه‌جانبه یک موضوع خاص، ارائه راهکارهای مناسب و حل یک دغدغه است.پایان‌نامه‌ها در دودسته کمی و کیفی تهیه می‌شوند. منظور از دسته‌بندی کمی این است که فرد برای رسیدن به نتیجه از اعداد، ارقام و داده‌های آماری استفاده کند ؛ اما پایان‌نامه کیفی بر مبنای تحلیل است و نظریه نویسنده روی آن اثر می‌گذارد.
پس از نگارش پایان‌نامه، متن باید از لحاظ ساختاری، فنی و محتوایی بررسی و اصلاح شود.
ضرورت ویرایش پایان نامه
ویرایش پایان نامه از دو جهت اهمیت دارد:
- به‌یادگارماندن یک سند از دورهٔ تخصصی به‌عنوان پژوهشگر
- تأیید هیئت‌داوران و کسب نمرهٔ مناسب
پژوهش و گردآوری اطلاعات پایان‌نامه، از شما زحمت و زمان زیادی می‌گیرد. بسیاری از افراد به دلیل نداشتن تجربهٔ کافی در انجام پژوهش، چالش‌های زیادی را از سر می‌گذرانند. از انتخاب موضوع رساله و روش تحقیق گرفته تا ارائهٔ نتایج. طی‌شدن هر یک از این مراحل انرژی زیادی را از دانشجو می‌گیرد.
به همین ترتیب مرحلهٔ پایانی کار، یعنی ویرایش پایان‌نامه، ممکن است از چشمتان دور بماند اما این مرحله نیز برای پژوهشگر و جلب نظر هیئت‌داوران اهمیتی ویژه دارد.
ویرایش پایان‌نامه شامل انواع ویرایش می‌شود. از ویرایش صوری و فنی گرفته تا زبانی و تخصصی. هر یک از این ویرایش‌ها سلسله‌مراتب و قوانین خاص خود را دارد و توجه به هیچ‌یک نباید سبب غفلت از دیگری شود.
به همان اندازه که روان‌بودن جملات و گزینش واژگان صحیح در امر ویرایش مهم است، توجه به شکل ظاهری و فرمت مورد انتظار دانشگاه نیز ازجمله مواردی است که در گزینش رساله، موردبررسی قرار می‌گیرد.
ترتیب تدوین پایان نامه
اغلب دانشگاه‌ها در تدوین ترتیب پایان‌نامه یک قالب نسبتاً مشخص را به این شکل ارائه می‌دهند:
- صفحه «به نام خدا»
- صفحه عنوان
- صفحه تصویب‌نامه توسط هیئت‌داوران
- صفحه اهدا یا تقدیم
- پیشگفتار
- صفحه تقدیر و تشکر
- چکیده فارسی
- فهرست مطالب، حاوی عناوین اصلی و فرعی هر فصل، فهرست مراجع و پیوست‌ها
- فهرست جداول
- فهرست اشکال
- فهرست علائم و اختصارات
- متن اصلی
- منابع و مآخذ
- واژه‌نامه
- پیوست‌ها
- چکیده انگلیسی به همراه کلیدواژگان
- صفحه عنوان انگلیسی
تنظیم این فرمت و ترتیب، ازجمله مواردی است که در دستهٔ ویرایش صوری قرار می‌گیرد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
ویرایش پایان نامه به چه صورت انجام می‌شود؟
وقتی پنج فصل معمول (به علاوه فصل منابع) پایان‌نامه به اتمام می‌رسد، دیگر پایان نامه نیاز به یک ویرایش کامل دارد تا مطالب آن انسجام پیدا کنند، ایرادات نگارشی و املایی آن برطرف شوند.
فصل بندی پایان نامه شامل فصول زیر است:
فصل اول: کلیات تحقیق
فصل دوم: ادبیات موضوع
فصل سوم: مبانی نظری
فصل چهارم: نمونه‌ها و تحلیل‌ها
فصل پنجم: نتیجه
فصل ششم: منابع
- ممکن است در روند پایان‌نامه با مشورت استاد راهنما به این نتیجه برسید که پایان نامه‌تان هفت فصل شود.
هر کدام از این فصل‌هایی که نام بده شد پس از اینکه به اتمام رسید، نیاز به ویرایش دارد. البته پس از اینکه کل پایان نامه نیز به اتمام رسید، آن نیز نیاز به یک ویرایش کلی دارد که اصلی ترین ویرایش است، این ویرایش باعث می‌شود فصول در کنار هم یکپارچگی پیدا کنند. ویرایش پایان‌نامه علاوه بر اینکه باعث می‌شود داوران در جلسه از شما اثری شسته رفته و مرتب ببینند، از شما یادگاری خوب هم باقی خواهد گذاشت؛ زیرا همه پایان نامه‌هایی که در یک دانشگاه دفاع می‌شوند، باید در کتابخانه دانشگاه بایگانی می‌شوند تا بعداً هر شخصی بخواهد بتواند به آن رجوع کند.
ویرایش پایان نامه چه مراحلی دارد؟
همانطور که پیش‌تر بارها به آن اشاره کردیم، یک پایان نامه به هر حال نیاز به ویرایش دارد و حتی اگر دانشگاه هم از شما ویرایش نخواهد، لازم است تا کارتان را ویرایش کنید. در این بین بعضی از دانشگاه‌ها به صورت اختصاصی نوعی ویرایش مخصوص به خود را دارند که باید این موضوع را در دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنید پیگیری کنید و بر اساس دستور العمل‌های آن‌ها کار خود را ویرایش کنید. یادتان باشد اگر پایان نامه‌تان به زبان انگلیسی است، می‌بایست کسی را انتخاب کنید که متخصص ویرایش متن انگلیسی است.
شما می توانید از نرم افزار های ویرایش متن هم استفاده کنید، از جمله نرم افزار هایی که به ویرایش متن می پردازند می توان به Ginger، Prowritingaid ، Quillbot و … اشاره کرد.
مرحله اول؛ ویرایش کلی و فنی پایان‌نامه
- این مرحله باید این گونه باشد که اگر دانشگاه دستور العملی دارد، طبق آن ویرایش کلی و شکل ظاهری پایان‌نامه شکل گرفته باشد. به هر حال شاید دانشگاهی دستور العمل مشخصی نداشته باشد، اما خوب است شما نکات زیر را رعایت کنید:
- صفحات را حاشیه گذاری کنید.
- پاراگراف‌ها تنظیم و مرتب کنید.
- فاصله گذاری میان کلمات را رعایت کنید.
- بخش بندی کردن متن در بخش‌های مختلف را انجام دهید.
- صفحه بندی درست و کامل ،فهرست مطالب باید با حروف الفبای فارسی شماره گذاری شوند.
- انتخاب فونت‌های مناسب
- پاورقی های دقیق و درست
- برطرف کردن ایرادات نگارشی و املایی
- استفاده از نشانه‌های سجاوندی در جای درست
- استفاده از جملات کوتاه و مفهوم دار
- استفاده از شیوه‌ی بیانی گویا
مرحله دوم؛ ویرایش ادبی پایان‌نامه
در ویرایش ادبی یا زبانی، متن از لحاظ کیفی و زبانی ارتقا پیدا می‌کند. ویرایش ادبی با بررسی طول جملات و عبارات مختلف، متن را روان‌سازی می‌کند. این نوع ویرایش، مخصوصاً برای متن‌های ترجمه‌شده بسیار ضروری است چراکه ممکن است در ترجمه، برخی از واژگان به‌خوبی ترجمه نشده باشد. ویرایش زبانی پایان نامه سبب انتقال صریح پیام متن و ابهام‌زدایی می‌شود.
مرحله سوم؛ ویرایش تخصصی و علمی پایان‌نامه
- این نوع ویرایش پایان نامه در زمینه تخصصی پایان‌نامه است بدین صورت که باید محتوای آن از نظر علمی مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. خوب است در این مرحله نیز نکاتی را رعایت کنید:
- محتوای درست و مناسب استفاده کنید
- ارتباط پاراگراف‌ها به یکدیگر؛ بدین گونه که انتهای هر پاراگراف مخاطب را آماده پاراگراف بعدی کند و مقدمه برای آن باشد، نتیجه پاراگراف خودش هم باشد.
- ارجاع‌دهی(رفرنس) دقیق و صحیح
بعد از این که این اقدامات را انجام دادید و اگر زمان داشتید، خوب است مجدداً پایان نامه‌تان را بازخوانی کنید و ایراداتی که در ویرایش‌های قبلی از آن‌ها غافل مانده بودید را برطرف کنید. اگر هم بیشتر وقت داشتید می‌توانید از یکی از دوستان که دستی بر قلم دارد و از موضوع علمی شما مطلع است بخواهید که متن تان را بخواند و ایرادات آن را بگوید.
کمک گرفتن از ویراستار
اگر فکر می‌کنید که خودتان ممکن است از پس ویرایش متن پایان نامه بر نمی‌آیید، یا اینکه زمانتان انقدر تنگ است که کارهای دیگری دارید که به ویرایش پایان نامه نمی‌رسد، حتما از یک ویراستار کمک بگیرید. ویراستاران در ازای دریافت مبلغی به عنوان دستمزد، پایان نامه شما را ویرایش می‌کنند. ویراستاران با توجه به سابقه کاری‌شان و با داشتن اطلاعات و دانش لازم می‌توانند ایراداتی که پایان نامه شما دارد را ویرایش کنند.
- اگر از ویراستار کمک گرفتید از او بخواهید تا ویرایش شما را با قابلیت« Track change» انجام دهد. این قابلیت به شما کمک می‌کند تا هر تغییری که ویراستار بر روی متن شما داده است را متوجه شوید. این موضوع زمانی به کار می‌آید که می‌خواهید نسخه ویرایش شده را با نسخه‌ی خودتان مقایسه کنید. برای مشاهده این موضوع در نرم افزار « Word» ، ابتدا به تب «Review » بروید، سپس دو گزینه «Accept» و «Reject» را خواهید دید. شما می توانید با گزینه اول، تغییر اعمال‌شده را بپذیرید و با گزینه دوم ویرایش صورت گرفته را رد کنید؛ تا ویرایش پایان نامه‌تان کاملاً با نظر شما یکسو باشد.
سخن پایانی
اگر این گام‌ها را به درستی رعایت کنید به شما قول می‌دهیم که پایان نامه‌تان به خوبی پیش خواهد رفت و در جلسه دفاع هم شما را سر بلند خواهد کرد. شاید این موضوع نیاز به کمی ریز بینی داشته باشد و اعصابتان را خرد کند، اما به هر حال شما برای مدرک تحصیلی‌تان چندین سال درس خوانده‌اید.
واقعا یک هفته زمان برای ویرایش در برابر زمانی که صرف درس خواندن کرده‌اید، اصلا به حساب نمی‌آید. پس به همین دلیل بهتر است به این موضوع را کاملاً جدی بگیرید و سر سری از آن نگذرید؛ تا اثری خوب از شما باقی بماند و بعدها که به آن نگاه انداختید، یادتان بیاید که در دوره‌ای زندگی‌تان پایان نامه‌ای به این خوبی نوشته‌اید. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.
