پشتیبانی همه روزه از ساعت 8 الی 24
برای نویسندگان حرفه ای، آماده کردن چکیده مقاله کار چندان سختی نیست. چکیده نویسی چندین قرن است که وجود دارد اما بعضی از نویسندگان نوشتن چکیده مقاله را مهم نمی دانند از این رو وقت زیادی برای آن نمی گذارند و وقتی چکیده مقاله یا مجله ی آن ها را می خوانیم، به این موضوع پی می بریم که صرفا رفع تکلیف شده است در صورتی که ،چکیده یک کتاب یا تحقیق، آن تحقیق و نویسنده ی تحقیق را مختصر و مفید معرفی می کند.
این روزها که حرف از هرچیزی که می شود دنیایی از اطلاعات در آن رابطه وجود دارد به همین دلیل جستجوگران و محققان گزیده خوانی را ترجیح می دهند، بنابراین اول به چکیده مقاله نگاهی می اندازند و بعد ترغیب می شوند به خواندن یا نخواند اصل مقاله. پس نیاز است نویسنده به اندازه کافی به آماده کردن چکیده توجه کند و در صورت ضرورت، به یادگیری و تعلیم آن بپردازد. در مجموع بعد از عنوان، چکیده مقاله مهم ترین بخش مقاله است. در این مطلب قصد داریم به طور کلی چگونگی نوشتن چکیده را بررسی کنیم و به شاخصه های یک چکیده ی درست اشاره کنیم. با گروه گرامرلی امیرکبیر همراه باشید.
چکیده چیست؟
چکیده مقاله خلاصه ای از بخش های مهم ویژه یک مقاله است که به صورت مختصر به آن ها اشاره شده است و گاهی شامل لیست عبارات و لغات کلیدی مقاله است.
چکیده مقاله با خلاصه چه فرقی دارد؟
برخی خلاصه و چکیده را یک منظور می دانند درصورتی که باهم تفاوت دارند:
- خلاصه ی یک مبحث، به منظور بیان چیز های کلی آن مسئله و نپرداختن به مسائل جزئی می باشد؛ در صورتی که چکیده مقاله گاهی به معنای بیان نکات ریز یک مدرک علمی مهم می باشد.
- در خلاصه گاهی به بیان مسائل مهم پرداخته نمی شود اما در چکیده باید نکات مهم مختصر بیان شود.
- خلاصه یعنی موضوع را با سند برای دسته هایی که از نظر سنی ،فکری و یا شخصیتی در موقعیت مشخصی هستند، قابل استفاده شود اما چکیده برای انتخاب آسان و جستجوی موضاعات به شمار می آید.
- خلاصه، از یک منبع مثل کتاب تهیه می شود اما چکیده به صورت عمده از مقالات تهیه می شود.
اهداف نوشتن چکیده مقاله
چکیده در برآورد مدرک و ارتباط نهفته خواننده با مقاله کمک رسان است. منظور از مدرک می تواند مجله، رساله،گزارش و… باشد .
نحوه ی نوشتن چکیده مقاله
دانشجویان و محققانی که می خواهند گنجینه اطلاعاتشان همیشه بروز باشد باوجود حجم بسیار مقالات و وقت کم قادر نیستند همه مطالب را بخوانند از این رو چکیده ها در حجم کم و ساختار یکپارچه کمک رسان آن ها هستند و همچنین امر جستجو و انتخاب را برای آن ها آسان می کند.
مقالات علمی در زبان های بسیاری انتشار یافته اند در صورتی که شاید یک شخص فقط یک یا دو زبان بلد باشد. چکیده های مجلات علاوه بر چکیده زبان اصلی اغلب به زبان انگلیسی نیز ترجمه و منتشر می شوند که در انتهای مقالات ارائه می شوند.
نکات مهم در نگارش چکیده مقاله
۱- نوشتن چکیده را در انتهای فرایند پژوهش انجام دهید و پس از اتمام متن کامل مقاله این بخش را تکمیل کنید. دلیل موکول کردن نگارش چکیده به انتهای فرایند پژوهش این است که اطلاعاتی که در آخرین لحظات به متن مقاله اضافه شده‌اند در نگارش چکیده لحاظ شوند.
۲- از کپی کردن مطالب داخل مقاله اجتناب کنید و به جای استفاده از نقل قول‌های مستقیم، با جملات خودتان چکیده را به نگارش دربیاورید.
۳- چکیده باید خود تبیین‌گر باشد. یعنی برای درک بخشی از چکیده که دارای ابهام یا اطلاعات ناقص است نیازی به مراجعه خواننده به اصل مقاله وجود نداشته باشد.
۴- در نگارش چکیده به دستورالعمل‌های مجلات توجه نمایید. به صورت کلی طول چکیده در مقالات نظری و مروری بین ۷۵ تا ۱۰۰ کلمه و در مقالات پژوهشی بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ کلمه است. با این حال برخی از مجلات استفاده از ۲۵۰ الی ۳۰۰ کلمه را نیز در نگارش چکیده توصیه می‌کنند.
۵- در چکیده مقاله نیازی به استفاده از منبع نیست حتی اگر جمله یا متنی را از مقاله یا کتاب یا هر رفرنس دیگری مورد استفاده قرار داده‌اید.
۶- اگر در چکیده مقاله از اختصارها، نام‌ها یا واژه‌های تخصصی استفاده می‌کنید باید حتماً در داخل پرانتز آن‌ها را توضیح دهید. در مورد اختصارها می‌توان کلمات را در متن مقاله نوشت و اختصار را در مقابل آن و در داخل پرانتز آورد.
۷- چکیده مقاله باید به صورت دقیق نوشته شود. یعنی نشانگر و انعکاس دهنده محتوای مقاله باشد. بنابراین اشاره به مطالبی خارج از مقاله یا اشاره نکردن به بخش‌های مهم مقاله در نگارش چکیده صحیح نیست.
۸- چکیده مقاله باید به صورت یکپارچه و منسجم نوشته شود. باید در انتخاب فعل‌ها، معلوم یا مجهول بودن آن‌ها و زمان جمله‌ها دقت شود تا متنی یک‌دست به خواننده ارائه گردد.
۹- چکیده مقاله باید خلاصه باشد و در عین حال تمامی اطلاعات مهم و مفید را منتقل نماید. بهتر است در انتخاب کلمات دقت شود و کلماتی که به احتمال بیشتری سرچ می‌شوند در متن چکیده استفاده شوند.
طول چکیده در مقالات پژوهشی
چکیده مقاله بلافاصله بعد از عنوان و مشخصات نویسندگان قرار می‌گیرد. اما طول چکیده در مقالات پژوهشی باید چقدر باشد؟ معمولاً، چکیده مقاله نباید از یک پاراگراف یا ۳۰۰ کلمه (در نسخه انگلیسی) بیشتر شود. البته، گاهی نشریه انتخابی‌تان نیز قوانین و محدودیت‌هایی را درباره اندازه چکیده مطرح می‌کند. سعی کنید در مورد هر بخش از مقاله (هدف، روش حل، نتایج و غیره) منظورتان را طی دو جمله بیان کنید.
یادتان باشد چکیده نقش قابل توجهی در جذب مخاطب دارد. به عبارت ساده، چکیده جامع و گویا می‌تواند خواننده را ترغیب به خواندن ادامه مقاله کند. بنابراین باید به اندازه کافی اطلاعات کلیدی درباره کار پژوهشی خود در آن بگنجانید.
در ترجمه مقاله نیز، ترجمه چکیده اهمیت زیادی دارد. سعی کنید ترجمه‌ای دقیق و جامع از کارتان ارائه دهید.
اطلاعات کلیدی
چکیده شما باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
- پرسشی که پژوهش برای پاسخ به آن انجام شده است (از بخش مقدمه)
در جملات اول و دوم چکیده، هدف‌تان را از انجام پژوهش بیان کنید.
- نحوه طراحی آزمایش و روش‌های بررسی (از بخش روش حل)
طرح اصلی پژوهش‌تان را طی یک جمله بیان کنید.
- روش‌تان را، به طور خلاصه، زیادشرح دهید.
- یافته‌های اصلی، شامل نتایج و روندها (از بخش نتایج)
آن دسته از یافته‌هایی را که پاسخ پرسش پژوهش‌تان هستند گزارش کنید.
روندها، روابط یا تفاوت‌هایی را که یافته‌اید نام ببرید.
- خلاصه‌ای از تفسیر و نتیجه‌گیری یافته‌ها (از بخش نتیجه‌گیری و جمع بندی)
به طور مختصر، توضیح دهید نتایج حاصل‌شده چه معنایی دارند.
فرمت
در چکیده از هیچ ابزاری به جز متن استفاده نکنید. جملات کوتاه و دقیق بنویسید و تا حد امکان، از ساختار مجهول استفاده نکنید. از یاد نبرید که هنگام ترجمه مقاله فارسی به انگلیسی ، افعال چکیده باید به صورت ماضی ساده نوشته شوند.
نبایدها در نگارش چکیده
تا به این‌جا، درباره چیزهایی گفتیم که باید در چکیده مقاله‌تان وجود داشته باشد. و اما چه چیزهایی را نباید در چکیده بگنجانید:
- اطلاعات مفصل درباره پیشینه پژوهش
- ارجاع به آثار پژوهشی دیگر
- جملات پیچیده ادبی
- هرگونه ابزار بصری مانند جدول، شکل، عکس و مانند آن.
- استفاده از حروف اختصاری یا اصطلاحاتی که ممکن است برای خواننده گیج‌کننده باشد.
روال نوشتن یک چکیده مقاله چگونه است؟
- چکیده باید بعد از تمام شدن تحقیق انجام شود، متن و مقدمه مقاله را به منظور تهیه چکیده دوبار مطالعه کنید و نکات مهم را علامت گذاری کنید و کلید واژه ها را نیز لیست کنید.
- بدون مشاهده اصل کار، نکات مهم بدست آمده از محتوی را به شکل یک بند یکپارچه پیش نویس نمایید، درضمن از روی متن اصلی رونویسی نکنید. کلیدواژه ها را نیز پیش نویس کنید، بعد از چندبار بازبینی و کم و زیاد نمودن نکات و رفع نواقص، آن را منتشر کنید.
نکته: در نوشتن چکیده به جای استفاده از گفته های دیگران، تفسير خودتان را ارائه دهید.
نکته: در چكيده ضرورتی به ذکر منبع نیست.
نکته: در نوشتن چکیده شما فقط باید مثل یک داور بی طرف یافته ها خود را بگویید و کار خود را ارزشیابی نکنید. برای نمونه نوشتن اصطلاح “در این گزارش برتر …” یا “برگزیدن نمونه با توجه و دقت بالایی انجام شد” بی‌طرفی شما را نفی می کند.
با توجه به مطالب بیان شده، توصیه ما این است که موقع نوشتن چکیده گزارش، زمان و دقت کافی خرج کنید. نتیجه یک مقاله که وقت و هزینه بسیاری از شما گرفته در چکیده مشخص می شود و قادر است در قبول یا رد شدت کارتان موثر باشد.
پیشنهاد آخر ما این است که چکیده مقالات معتبر را بخوانید و نمونه های چکیده قرار داده شده را نیز بررسی کنید.
