ویرایش کتاب چگونه است و چطور انجام می‌شود؟

ویرایش کتاب چگونه است و چطور انجام می‌شود؟ ویراستاری را می توان به عنوان یکی از مهمترین بخش های تولید اثرات مکتوب دانست. هرچقدر هم که کتاب محتوای قوی و ارزشمندی داشته باشد تا زمانی که ویرایش نشود، نمی تواند آنطور که باید در ذهن خواننده اثرگذار باشد. مهمترین نکته این است که اعتبارش تا حد زیادی مخدوش خواهد شد.

ویراستن و یا ویرایش دقیقا همانند عملی است که آرایشگران با پیراستن صورت ما انجام می دهند. پس ویراستاران در حقیقت، اشخاص متخصصی هستند که با کسب مهارت و خیلی هنرمندانه شانه دانش را بر نوشته ها کشیده و سعی دارند آن ها را هرچه جذاب تر و خواندنی تر کنند. اگر به به ویرایش کتاب و دنیای نویسندگی علاقمندید تا پایان مقاله با گروه گرامرلی همراه باشید.

ویرایش کتاب چیست؟

به طور کلی، ویرایش کتاب به معنای آماده‌سازی و مناسب‌سازی آن برای چاپ و انتشار است. حال این آماده‌سازی، می‌تواند جنبه‌های علمی و هنری مختلفی داشته باشد. از این‌رو، ویرایش کتاب را می‌توان در زیرشاخه‌های متنوعی تقسیم‌بندی کرد.

برای ویرایش کتاب چه باید کرد؟

برای اینکه بتوانید کتابی را ویرایش کنید و متنی را پیراسته نمایید باید تجربه و دانش کافی در این زمینه داشته باشید. بخش دانش را می‌توان با مطالعه کتاب‌های مفید و مناسب در حوزه ویرایش قوی کرد اما بخش دیگر که به تجربه بازمی‌گردد از طریق مطالعه متن‌های مختلف و همچنین کارکردن روی متون گوناگون زیر نظر اساتید میسر و ممکن می‌شود.

دقت و حوصله هم از دیگر ویژگی‌هایی است که هر ویراستار موفق باید به آن تسلط پیدا کند. هدف ویراستاران این است که متنی را برای مخاطبان آن، خواندنی و جذاب کنند. یعنی با رفع اشکالات و ایرادات محتملی که دارد، دست به پالایش متن بزنند. البته این پالایش و پیراستن نباید به مثابه دخالت و تعدی به متن نویسنده اصلی باشد. اگر هم پای ترجمه در میان است، نباید لحن و منظور نویسنده اصلی در فرایند ترجمه و ویرایش عوض شود.

انواع ویرایش کتاب

بنابر درخواست نویسنده، ویراستاران یک کتاب را از زوایای مختلفی مورد بازنگری قرار می‌دهند. ویرایش کتاب انواع مختلفی دارد

ویرایش رسمی کتاب

شاید در نگاه اول واژه رسمی، باعث سوءتفاهم شود. ممکن است این‌طور فکر کنید که ویرایش رسمی، لحن کتاب شما را جدی و خشک می‌کند. ولی این نوع ویرایش، در واقع به ویرایش رسم‌الخط کتاب می‌پردازد.

غلط‌های املایی، استفاده نادرست از علائم نگارشی، یک‌دست نبودن ظاهری متن و هماهنگ نبودن لحن و املای متن، همگی از مواردی هستند که خواننده را خسته می‌کنند.

به عنوان مثال زیرنویس اشکال و جداول در کتاب‌های علمی خیلی مهم هستند. حتی ممکن است از متن هم بیشتر مورد توجه قرار گیرند. بنابراین هرگونه اشتباه در فونت، اندازه یا استفاده از علائم نگارشی در آن‌ها می‌تواند خواننده را سردرگم کند.

ویراستار رسمی با تغییر چنین مواردی، خواندن کتاب را برای خواننده راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.

ویرایش ادبی کتاب

ویرایش ادبی، ممکن است باعث نگرانی نویسندگان شود. چراکه برخی از آن‌ها فکر می‌کنند در خلال ویرایش ادبی، داستان و نحوه بیان آن دستخوش تغییر می‌شود. این در حالی است که، ویراستار ادبی به هیچ وجه اجازه چنین کاری را ندارد.

ویرایش ادبی، همان‌طورکه از اسمش پیداست، دستور ادبیات فارسی را مورد توجه قرار می‌دهد. طی این ویرایش، جملاتی که از نظر دستور زبان فارسی ایراد دارند، شناسایی و اصلاح می‌شوند.

ویرایش محتوایی کتاب

این نوع از ویرایش هم ممکن است کمی ایهام داشته باشد و باعث سوءتفاهم شود. ولی آیا ویراستار مجاز است محتوای متن را تغییر دهد؟ خیر!

در واقع این مطالب علمی و تخصصی هستند که حین ویرایش محتوایی کتاب، مورد توجه قرار می‌گیرند. ممکن است مطالب علمی کتاب به‌خوبی بیان نشده باشند یا به‌ کل نادرست باشند! این وظیفه ویراستار است که چنین مواردی را شناسایی و ویرایش کند.

حال ممکن است کتابی از زبان دیگری به فارسی ترجمه باشد. در چنین مواردی ویراستار باید حین ویرایش محتوا، متن مبدا و مقصد را نیز با هم مقایسه کند. بنابراین، علاوه‌بر دانش تخصص، آشنایی با زبان‌های خارجی نیز می‌تواند از دیگر ابزارهای ویرایش محتوایی کتاب باشد.

مواردی که در این بخش معرفی کردیم، از اصلی‌ترین انواع ویرایش کتاب هستند. هر کتابی پس از نگارش و قبل از انتشار باید از فیلتر این ویرایش‌ها عبور کند.

با این حال، در برخی موارد ممکن است کتابی تحت ویرایش‌های دیگری نیز قرار بگیرد. متداول‌ترین این نوع ویرایش‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.

ویرایش ارزان (Cheap Edition)

این ویرایش، پس از این که کتابی به نهایت فروش خود رسید، انجام می‌شود. البته نوع ویراستاری، در خارج از کشور رواج بیشتری دارد.

وقتی نویسنده‌ای به میزان سود دلخواهش رسید، می‌تواند نسخه ارزان‌تری از کتاب را وارد بازار کند. علاوه بر این، نویسنده می‌تواند امتیاز چاپ اثرش را به ناشر دیگری با قیمت کمتر بفروشد.

کتاب‌هایی که به این مرحله می‌رسند، با کاغذ ارزان‌تری منتشر می‌شوند. همچنین ممکن است فونت کتاب ریزتر شود تا در هر صفحه تعداد کلمه بیشتری جا شود و قیمت نهایی پایین بیاید.

ویرایش کتابخانه‌ای

نسخه‌های کتابخانه‌ای از نظر محتوایی، هیچ تفاوتی با نسخه‌های فروشگاهی ندارند. تنها تفاوت آن‌ها در استحکام و مقاومت‌شان است. در واقع کتاب‌هایی که در کتابخانه قرار می‌گیرند بیشتر در معرض پارگی و آسیب قرار دارند. بنابراین باید جلد، چسب و صفحات باکیفیت‌تری داشته باشند.

Wordtune (وردتیون) در سال 2018 به عنوان یک نرم افزار ویرایشگر نوشتار ایجاد شد. این برنامه از ابزارهای هوش مصنوعی مدرن و مدل های زبانی استفاده می کند به همین دلیل است که می تواند متن را بفهمد و راه های مختلفی را برای بازنویسی یک جمله بدون تغییر معنای جمله پیشنهاد کند. برای خرید اکانت wordtune – شش ماهه کلیک کنید.

اخیرا بسیاری از نویسندگان از این نوع ویرایش کتاب استقبال خوبی کرده‌اند. ویرایش الکترونیکی کتاب، می‌تواند به اهداف مختلفی انجام شود. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• امکان دسترسی آنلاین خوانندگان به محتوای کامل کتاب چاپ‌شده.
• انتشار کتاب فقط به صورت آنلاین: با بالا رفتن قیمت کتاب، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند، پی‌دی‌اف کتاب‌ها را تهیه کنند. بنابراین انتشار الکترونیکی کتاب‌، هم برای نویسنده و هم برای مخاطب مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.
• ارائه محتوای تکمیلی آنلاین برای مخاطبانی که نسخه کاغذی را خریداری کرده‌اند.
• انتشار کتاب در برنامه‌های کتاب‌خوان مثل فیدیبو

نکات مهم ویرایش کتاب چیست؟

برای اینکه کتاب به بهترین شکل ممکن ویرایش شود ، یک ویراستار کتاب لازم است که تمام قسمت های کار را با جزئیات مورد بررسی و تصحیح قرار دهد. موارد زیر برای ویرایش مناسب و اساسی بسیار مفید است:

برای ویرایش کتاب عجله نکنید

دشمن شما در همه چیز عجله دارد. بنابراین عجله را کنار بگذارید و مطمئن باشید که اگر صبر زیادی را سپری کنید ، نتیجه کار شما یک کار عالی خواهد بود که هیچ نقصی ندارد و اگر. اگر نویسنده یا مترجم کتاب بودید و اکنون قصد دارید ویرایش را شروع کنید ، بهتر است مدتی زمان ببرد و بعد شروع به کار کنید. ایجاد فضایی بین شما و وظیفه ویرایش باعث می شود ذهن شما استراحت کند. به طور کلی ، هنگامی که شما در حال ویرایش هستید ، باید آن را به اندازه کافی صبورانه انجام دهید تا نتیجه کار شما بی نظیر باشد.

متن ها را با صدای بلند بخوانید

یکی از مهمترین کارهایی که می توانید در فرآیند ویرایش انجام دهید ، خواندن متن ها با صدای بلند است. خواندن با صدای بلند مشکلاتی را که معمولاً بوجود می آید را از بین می برد. با انجام این کار ، دقیقاً متوجه خواهید شد که چه اشتباهی است یا متن هرگونه نقص را کاملاً پاک کرده اید.

ویرایش دسته ای نیز معمولاً ایده خوبی برای ویرایش وظایف است. این بدان معناست که چندین نفر برای اصلاح کامل کاستی های آن روی متن کار می کنند. البته این نیاز به هماهنگی تیمی خوبی بین افرادی دارد که با هم همکاری خواهند کرد.

متن کتاب را یک مرور کلی کنید

هنگام ویرایش یک کتاب ، باید با چشم باز به آن نگاه کنید. فرقی نمی کند که شما در حال ویرایش یک کتاب یا مقاله یا چیز دیگری هستید. ابتدا باید متن را بخوانید و یک مرور کلی از آن کسب کنید. بدیهی است در این مرحله نمی توانید وارد جزئیات شوید و جزئیات از دید شما باقی می ماند. اما این حرکت به شما کمک می کند تا دریابید که برای شروع بهترین برنامه ها چه برنامه هایی است و در متن چه نکاتی را باید مورد توجه قرار دهید. در حقیقت ، شما از سبک نوشتن نویسنده ایده خوبی می گیرید. این نمای شما را در تنظیم برنامه ویرایش راهنمایی می کند.

روند ویرایش را برنامه ریزی کنید

هنگامی که شما یک مرور کلی در مورد موضوع برای ویرایش دارید و با چه متنی در ارتباط هستید ، باید تلاش کنید تا به سمت برنامه ریزی بروید. یعنی برای خود برنامه ای تهیه کنید که براساس آن اقدام کنید. برای مثال ، فصل به فصل ، بخش به بخش یا ساختن بخش های مشابه در یک کتاب. این وظیفه شماست که برنامه های درستی برای خودتان تهیه کنید.

دانستن این موارد ویرایش به شما کمک می کند بسته به نوع نوشتار و زمان در دسترس شما ، متن را ویرایش کرده و دچار سردرگمی نشوید. برنامه ریزی ویرایش به شما کمک می کند هر کتاب یا مقاله را بطور مناسب شروع و به پایان رسانید.