آشنایی با نکات مهم ترجمه مقالات ISI

آشنایی با نکات مهم ترجمه مقالات ISI : ترجمه مقالات علمی همواره در دنیای تحقیقات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. حتما تا به حال نام مقالاتی موسوم به ISI به گوشتان خورده است. یکی از معتبرترین ژورنال‌های دنیا ISI است. در مجلات ISI مقالاتی منتشر می‌شوند که تمام محتوای آن حاصل یک تحقیق علمی دقیق و مورد تایید باشد. مقالات ISI به زبان انگلیسی هستند و اگر می‌خواهید پژوهشی انجام دهید که در مجلات علمی جهانی منتشر شود، باید بیشتر در خصوص این نوع از مقالات اطلاعات کسب کنید. در این مطلب از گروه گرامرلی امیر کبیر به نکات مهم در ترجمه مقالات ISI می‌پردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

تاریخچه ISI

مؤسسه اطلاعات علمی ISI (institute for scientific information) یک سرویس انتشاراتی دانشگاهی بود که توسط یوجین گارفیلد در فیلادلفیا در سال 1956 تأسیس شد. ISI خدمات پایگاه داده علم‌سنجی را ارائه می‌کرد و تخصص آن نمایه‌سازی و تحلیل استنادی بود. این پایگاه داده به محقق اجازه می‌دهد تا تشخیص دهد که کدام مقالات بیشتر مورد استناد قرار گرفته‌اند و چه کسی به آن‌ها استناد کرده است.

این موسسه سالانه اقدام به بررسی مجلات انگلیسی ‌زبان می‌کند و اگر مجلات با معیارهایش سازگاری داشته باشند، آن‌هارا به عنوان نشریه‌هایی معتبر معرفی و به فهرست خود اضافه می‌کند.

ISI همچنین سالانه گزارش‌های استنادی برای مجله را منتشر می‌کند. در جامعه علمی، تأثیر مجلات همچنان نقش بزرگ اما بحث برانگیزی را در تعیین قدردانی از سوابق تحقیقاتی منتشر شده یک دانشمند ایفا می‌کنند.

اهداف نویسندگان مقالات علمی و ISI چیست؟

گفتیم که مترجم پیش از شروع ترجمه یک مقاله علمی باید از خود بپرسد که هدف نویسنده چه بوده ‌است و سپس مسیر ترجمه را با هدف نویسنده اصلی همسو کند. مهمترین اهداف نویسندگان مقالات علمی ISI از قرار زیر است:

• ثبت یک ایده، نکته یا یافته علمی جدید
• اشتراک‌گذاری و معرفی یک ایده و روش علمی نو با جامعه همکاران علمی
• ادامه تحصیل، دفاع پایان‌نامه، ارتقای رتبه علمی و ارتقای کیفیت رزومه شخصی
• ارائه گزارش عملکرد و ایجاد فرصت گرفتن حمایت مالی برای پروژه‌های تحقیقاتی آینده

خوب، برای یک مترجم دانستن دو دلیل آخر، فقط راهگشایی است بر اینکه به خود بگوید: «نویسندگان این مقاله هم مثل ما انسان هستند و ممکن است اشتباهاتی هم کرده ‌باشند و یا حتی اهدافی شخصی را نیز دنبال کرده‌ باشند.»

اما آنچه که مترجم باید به دقت زیر نظر داشته باشد، توجه به دو هدف اول است؛ یعنی ثبت یک ایده یا یافته علمی جدید و اشتراک‌گذاری آن با جامعه همکاران علمی.

پس در اینجا یک اصل اخلاقی مطرح می‌شود و آن این است: «مترجم دربرابر کلماتی که استفاده می‌کند، مسئول است». علت این مسئولیت برمی‌گردد به لزوم وفاداری به تفکر و هدف نویسنده در هنگام ترجمه یعنی همان چیزی که از آن به عنوان «دقت در ترجمه» یاد می‌شود.

یک مترجم مقاله باید دقت بالایی به خرج دهد تا متنی را به دست خوانندگان برساند که عینا اهداف متن اصلی را منتقل کند. مثلا فرض کنید یک مترجم مقاله که در حال ترجمه یک مقاله در حوزه پزشکی است،

موقع ترجمه جمله «فلان دارو نباید به بیمار داده‌شود» را «فلان قرص بهتر است به بیمار داده‌نشود» ترجمه کند. خودتان فکرش را بکنید اگر یک پزشک به این ترجمه اعتماد کند و به اهمیت عدم استفاده از دارویی خاص در زمان درمان پی‌نبرد، ممکن است چه فاجعه‌ای رخ دهد.

یا فرض کنید مترجمی که در حال ترجمه یک مقاله فلسفی است، واژه «فایده‌گرایان» را «سودجویان» ترجمه کند! شکی نیست که خواندن متن ترجمه شده چنین مترجمی، پشیزی ارزش ندارد. یا فرض کنید، یک مترجم مقاله در حوزه مهندسی زلزله، بجای جمله «تیرهای ترکیبی GFRP و فولاد آجدار نوع III، در ترکیب با بتن الیافی مقاومت‌بالا، در هنگام زلزله رفتار بهتری در خصوص پدیده خوردشدگی بتن داشته‌اند» از جمله «ترکیب بتن الیافی با فولاد پرمقاومت و GFRP، خوردشدگی بتن را نشان نداده ‌است» استفاده ‌کرده ‌باشد.

فکرش را بکنید اگر این مقاله برای ارتقای آیین‎‌نامه زلزله ایران مورد استناد قراربگیرد، در آینده مسئول جان مردم کیست؟ بله! گاهی مترجم مسئولیت سنگینی دارد. این مسئله بخصوص در حوزه ترجمه مقالات علمی و ISI به دلیل انتقال دانش اهمیت بالایی دارد.

اهمیت ترجمه مقالات به زبان انگلیسی

چه خوشتان بیاید و چه نه، چه به زبان انگلیسی تسلط داشته باشید و چه نه، هنجار و اصل کلی فعلی دنیا برای تعامل علمی در سطح بین‌المللی، دانستن زبان انگلیسی است.

حتما بهتر از ما می‌دانید که دنیا منتظر هیچ‌کس نمی‌ماند و خواسته‌های ما در آن گاهی اهمیتی ندارد. پس اگر می‌خواهید در سطح بین‌المللی بتوانید حضور پیدا کنید و فعالیت‌های علمی و آموزشی‌تان را پیش ببرید باید حتما مقالات علمی خود را به زبان انگلیسی ترجمه کنید. تنها در این صورت است که می‌توانید مقالات‌تان را برای مجلات نمایه‌شده در پایگاه‌های بین‌المللی و معتبر ارسال کنید و انتظار داشته باشید که داوران مجلات با بررسی محتوای علمی و البته سطح کیفی زبان آن، شما را پذیرش کنند و اجازه حضور مقاله‌تان در مجله را بدهند.

پس زبان انگلیسی و تسلط به آن خیلی مهم‌تر از آن است که فکر می‌کنید. حتی اگر اندکی به زبان انگلیسی مسلط باشید و بخواهید محتوای عالی و ارزشمندی که تولید کرده‌اید برای چاپ در ژورنال‌های ISI آماده کنید باز هم احتمالا به مشکل برخورد خواهید کرد. چون نگارش مقاله در سطحی مطلوب نیازمند شناسایی دقیق زبان مبدأ و مقصد است.

نکات مهم در ترجمه مقالات علمی

بسیاری از افرادی که قصد دارند ترجمه مقاله علمی را انجام دهند، نمی‌دانند چگونه این کار باید انجام شود و چه نکاتی باید رعایت گردد. برای ترجمه باید از واژگان تخصصی استفاده شود که بسیاری از افراد این موضوع را نمی‌دانند. صرفاً به دلیل اینکه سطح زبان انگلیسی قابل قبولی دارید نمی‌توانید ترجمه مقالات ISI را انجام دهید زیرا این کار کاملاً تخصصی است. در اینجا به توضیح مهم‌ترین نکات مربوط به ترجمه مقالات علمی ISI می‌پردازیم.

1. از یک مترجم متخصص کمک بگیرید

یک مترجم متخصص جملات را شیوا و روان و با ارتباط معنایی درست ترجمه می‌کند و از کلمات تخصصی به طور حرفه‌ای استفاده می‌کند. در صورتیکه مقاله اشکالات دستوری داشته باشد، مقاله شما مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد، پس ترجمه مقالات علمی باید براساس اصول گرامری صحیح باشد. لازم است مترجمین از دانش لازم در حیطه موضوع مقاله برخوردار باشند تا ترجمه را در کیفیت و سطح علمی مناسب ارائه دهند در این صورت فرآیند پذیرش مقاله تسهیل می‌گردد.

2. از ترجمه ماشینی استفاده نکنید

از ابزارهای آنلاین ترجمه و نرم افزارهای مربوط به آن برای ترجمه مقالات علمی ISI استفاده نکنید. این ابزارها برای ترجمه این مقالات تخصصی مناسب نیستند و در ترجمه متون تخصصی اشتباهات زیادی در آن‌ها وجود دارد، پس به ترجمه‌های ماشین‌های ترجمه اطمینان نکنید و کار را به یک متخصص ترجمه بسپارید.

3. مسائل مالی را در نظر بگیرید

اگر می‌خواهید از ماشین‌های ترجمه استفاده کنید و از یک متخصص ترجمه مقالات علمی بهره نبرید، احتمالاً به خاطر مسائل مالی و هزینه آن است. در این خصوص باید بگوییم ابتدا در خصوص مترجم تحقیق کنید که چه دستمزدی می‌گیرد و کار را با چه کیفیتی ارائه می‌دهد. چنانچه مترجم بسیار حرفه‌ای باشد و کار بی عیب و نقصی ارائه دهد احتمالا دستمزد بالاتری دارد ولی در این صورت کار شما هم در پذیرش مقاله بسیار آسان می‌شود.

4. به زمان اهمیت بدهید

یک ترجمه خوب زمان‌بر است. مطمئن شوید که بعد از سفارش کار خود را به موقع تحویل می‌گیرید. البته متون خیلی تخصصی و پیچیده زمان زیادی را برای ترجمه می‌گیرد و صرف زمان در هر یک از ترجمه مقالات علمی متفاوت است.

سرویس ProWritingAid از دیگر سرویس‌های بررسی متن است که جذابیت‌های فراوانی دارد. بخصوص برای کسانی مثل تولیدکنندگان محتوا یا نویسندگان که فراتر از ایرادات به کیفیت نوشته خود هم اهمیت می‌دهند.

نکات اخلاقی در ترجمه مقالات ISI کدام هستند؟

در خصوص نکات اخلاقی که باید از طرف مترجمین مقالات ISI رعایت شود، می‌توان به عناوین زیر اشاره‌ کرد.

• وفاداری به متن و نویسنده
• دقت در ترجمه و آگاهی کامل به تمامی زوایای حوزه تخصصی مربوطه
• رازداری به‌خصوص در ارتباط با عدم افشای متن ترجمه شده مشتری

نهایتا، به دو نکته باید اشاره کنیم:

• یک مترجم ایده‌آل، مانند شبهی غیرقابل‌دیدنی است که در متن ترجمه ردی از خود باقی نمی‌گذارد. به این معنی که وقتی ترجمه توسط کسی مطالعه می‌شود، نویسنده مقاله در دید قرار می‌گیرد. و این همان جایی است که یک ترجمه خوب خودش را نشان می‌دهد.
• یک مترجم ایده‌آل، همچون یک ممیز حقوقی و مالیاتی است که با حضوری موقت و خارج از متن، تا حدودی مسئولیت متن ترجمه‌شده را برعهده داشته ‌است. به این معنی که مسئولیت نظرات نویسنده و مشکلات متن بر دوش مترجم نیست.