آموزش مقاله نویسی تخصصی و ساختار محور

با گسترس روز افزون اهمیت تولید محتوای متنی، نوشتن مقاله، مفهوم تازه ای پیدا کرده است. همین نوشته ای که در حال خواندن آن هستید، می تواند یک مقاله به حساب بیاید. مقالات استخراج شده از پایان نامه های دانشگاهی نیز، نوعی مقاله به حساب می آیند. دو نوع مقاله ای که مثال زدیم با اینکه در عمل بسیار متفاوت هستند، اما هر دو از یک سری اصول و تقریبا یک ساختار مشخص پیروی میکنند.

اما این ساختار چیست؟ و در مقاله نویسی باید چه اصولی را رعایت کنیم؟ و یا به بیان ساده تر، چگونه مقاله بنویسیم؟ اگر این نوشته را برای مطالعه انتخاب کرده اید، احتمالا قصد شما یافتن پاسخ یکی از سوالاتی است که ذکر کردیم. پس با ما تا انتهای این نوشته همراه باشید تا با مقاله نویسی حرفه ای آشنا شوید و بتوانید از نکات بیان شده در این مطلب، برای انجام پروژه خود، بهره مند شوید.

مقاله چیست؟

برای واژه مقاله، تعاریف متعددی بیان کرده اند، اما همه ی این تعاریف حول یک محور میگردد. در مقاله نویسی بنا نیست به تکرار حقایق موجود و اثبات شده بپردازیم. در واقع مقاله نظرات، بیانات و نتیجه ی تحقیقات و ارزیابی های نویسنده، حول موضوع مقاله را بیان میکند. در عین حال مقاله می تواند چکیده ی یک سری تحقیقات گسترده در یک موضوع خاص باشد.

با این تفاسیر کلیه ی مقالات را می توان در پنج دسته ی کلی: استدلالی، توصیفی، تحلیلی، اکتشافی و مروری دسته بندی کرد. هدف تمامی این دسته بندی ها یکی است و آن توضیح و تشریح یک موضوع برای خوانندگان مقاله تخصصی می باشد. در واقع در یک مقاله قصد داریم تجربیات و دانسته های خود در مورد یک موضوع را به تعداد بیشتری از افراد منتقل کنیم و دانش و تجربه خود را با آنها، به اشتراک بگذاریم. بدیهی است که این نوشته باید در ساختار به خصوصی قرار بگیرد تا بتواند به قدر کافی تاثیرگذار باشد بنابراین، در بخش بعدی به بیان تکنیک های مقاله نویسی می پردازیم تا شما را در نوشتن مقاله خود، یاری کنیم.

یک مقاله از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟

گام اول در مقاله نویسی تخصصی : عنوان مقاله

نکاتی که باید در نگارش تخصصی عنوان مقاله در نظر گرفته شود.

1. عنوان مقاله باید ساده، گویا، دقیق و با معنا باشد.
2. عنوان مقاله باید مختصر باشد . 12 تا 15 کلمه پیشنهاد می شود.
3. در عنوان مقاله باید کلمات تخصصی به صورت کامل و در صورت لزوم اختصار آن ها در داخل پرانتز نوشته شود.
4. کلمات تخصصی مرتبط که در عنوان مقاله استفاده می شوند باید جامع باشد به این سوال پاسخ دهد که چه موضوعی مورد پژوهش قرار گرفته است.

گام دوم در مقاله نویسی تخصصی : چکیده مقاله

نکاتی که باید در نوشتن چکیده مقاله در نظر گرفته شود.

1. چکیده مقاله نباید عینا از بخش های دیگر کپی شود.
2. در چکیده مقاله از نقل قول مستقیم استفاده نشود.
3. چکیده مقاله باید جامع و مستقل از متن باشد.
4. در چکیده مقاله از منبع و رفرنس استفاده نشود.
5. تعداد کلمات چکیده مقاله محدود بوده و بستگی به مجله متغیر است.
6. در چکیده کلمات تخصصی و نام ها باید به صورت کامل بیان شوند.
7. کلمات کلیدی باید در انتهای چکیده نوشته شوند. این کلمات باید تخصصی و متناسب با موضوع باشند و نباید عینا در عنوان مقاله وجود داشته باشند.

نکاتی که باید در نوشتن مقدمه مقاله رعایت کنیم.

1. زمان افعال در مقدمه مقاله یا حال است یا گذشته. در جملاتی که حقایق علمی بیان می شود باید به زمان حال باشد.  انجاییکه به نتایج پژوهش های قبلی اشاره می شود از افعال گذشته استفاده می شود.
2. منابع مهم، اصلی و بسیار معتبر باید در بخش بررسی پیشینه پژوهش آورده شوند.
3. حجم مقدمه مقاله متناسب با کل مقاله باشد. تقریبا 20 تا 25 درصد از کل مقاله به مقدمه آن اختصاص می یابد.
4. در نگارش مقدمه مقاله، تا جاییکه ممکن است از افعال معلوم استفاده شود.
5. توصیه می شود در نوشتن مقدمه مقاله ک از ضمیر اول شخص (من) استفاده نشود. چون اغلب داوران به استفاده از این کلمه نوعی حساسیت دارند و بیان کننده نوعی غرور نویسنده است.
6. از کاربرد بیش از حد کلمات کلیدی پرهیز شود. همچنین از کاربرد مخفف های گنگ و غیر رایج جدا پرهیز شود.
7. اگر به هر دلیل مجبور شدید که عینا از یک قسمت از مقاله دیگران استفاده کنید، حتما آن قسمت در گیومه قرار داده شود.

گام چهارم در مقاله نویسی تخصصی : مواد و روش ها

نکاتی که باید در نگارش تخصصی مواد و روش های مقاله رعایت کنیم.

1. مواد استفاده شده در پژوهش به صورت دقیق قید گردد.
2. روش یا روش های استفاده شده با ذکر جزییات بیان گردد.
3. بخش مواد و روشهای پژوهش مقاله را مقالات قبلی خود یا دیگران کپی نکنید.
4. بخش مواد و روشهای مقاله، باید به گونه ای نوشته شود که دقیقا توسط خواننده قابل اجرا باشد.
5. دقت کنید، اگر دستگاهی را در این بخش معرفی می کنید، حالت تبلیغ برای شرکت سازنده نداشته باشد.
6. نرم افزارهای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل آماری را معرفی کنید. جامعه آماری و نحوه نمونه برداری را قید کنید.
7. در این بخش به هیچ عنوان، نتایج بدست آمده را بیان کنید. فقط روش انجام پژوهش را دقیق و واضح توضیح بدید.

گام پنجم در مقاله نویسی: نتایج و بحث

نکاتی که باید در نوشتن نتایج و بحث مقاله رعایت کنیم.

1. نتایج را متناسب با سوالات پژوهش و اهداف مقاله دسته بندی کنید. مثلا اگر 5 سوال اصلی بوده، الان باید برای هر سوال یک نتیجه مهم و جواب ارائه داد.
2. باید با کمک نرم افزارهای معتبر آنالیز شوند و روش های آماری صحیح در جداول و اشکال آورده شود.
3. جداول و اشکال باید به صورت کاملا گویا و قابل فهم طراحی شوند و علائم آماری مرسوم و رایج برای انتقال اطلاعات استفاده شود.
4. اگر نتایج در دو یا چند دسته قرار گیرد، ارائه نتایج هم متناسب با آن ها دسته بندی شود.
5. هرگز نتیجه­ ای را بیش از یک بار ارائه ندهید.
6. از توضیح دادن موارد بدیهی و واضح ارائه شده در جداول و شکل ها خودداری کنید اگر نتیجه ای در جدول ارائه شد به هیچ عنوان نباید در شکل آورده شود و برعکس
7. فقط موارد کلیدی و مهم را در جداول و شکل ها بیان کنید.
8. مهمترین نتایج به دست آمده را با پژوهش های قبلی مقایسه کرده و دلایل همسو بودن و غیر همسو بودن را تفسیر و بحث کنید.
9. در بیان نتایج نباید پیش داوری کرد به صورت جانبدارانه رفتار نکنید و نتایج را به صورت دقیق و علمی بیان کنید.
10. زمان افعال در بحث و نتیجه گیری اغلب گذشته ساده می­باشد. زمان افعال وقتی که به اشکال و جداول ارجاع می شود زمان حال ساده و وقتی که به پژوهش های قبلی ارجاع می شود، زمان گذشته باشد.

نکاتی که باید در نوشتن منابع و رفرنس ها رعایت کنیم.

1. منابع بر اساس راهنمای مجله مورد نظر آماده و فرمت بندی شود.
2. دقت شود که تمام رفرنس های قید شده در متن، در بخش منابع آخر مقاله قید شود.
3. دقت شود که تمام منابع قید شده در آخر مقاله، در متن مقاله هم آورده شود.