پشتیبانی همه روزه از ساعت 8 الی 24
کاربردی ترین نکات فرمت بندی مقاله : دنیای مقاله‌نویسی همیشه اصول و چارچوب‌های خاصی دارد. یکی از اصول مهم آن، رعایت فرمت و ساختار مقالات است. فرمت یعنی شکل و شمائل و حالتی که مقاله دارد. این ساختار و شمائل هم در محتوا و هم در ظاهر مهم است. یعنی باید در نگارش مقالات علمی به اصول و چارچوب‌هایی معتقد باشید.
زمانی که مقاله‌ای را به نگارش درمی‌آورید و قصد دارید که آن را برای یک ژورنال ارسال کنید، باید حواستان به رعایت فرمت ژورنال موردنظرتان باشد. یعنی بدانید که قرار است ظاهر و ترتیب گذاشتن بخش‌های مختلف اثرتان در مقاله از چه اصول و شکلی پیروی کند و محتوای‌تان هم در هر بخش منعکس‌کننده کدام بخش کارتان باشد.
در ادامه درباره فرمت‌بندی مقالات بیشتر برای‌تان خواهیم گفت چون فرمت‌بندی صحیح مقالات بسیار مهم است. بسیاری از مقالات به خاطر رعایت‌نکردن درست فرمت مجلات از پذیرش در آنها محروم می‌شوند. پس تا انتهای مقاله با گروه گرامرلی همراه باشید.
مفهوم فرمت بندی مقاله چیست؟
فرمت بندی مقاله پروسه‌ای است که در آخرین مرحله از ارسال مقاله به مجله صورت می‌گیرد؛ یعنی شما قبل از فرمت بندی بایستی پارافریز مقاله، ویراستاری مقاله و همچنین ترجمه مقاله خود را انجام داده باشید. هر مجله داخلی یا خارجی طبق قوانین و دستورالعمل‌های خود، فرمت بندی بخصوصی را برای سیستم خود در نظر می‌گیرد تا مراحل داوری و چاپ مقاله به‌صورت یکپارچه و منظم صورت گیرد.
اگر شما مقاله را بدون در نظر گرفتن فرمت بندی مجله، سابمیت کنید، حتی قبل از این که به دست داوران اصلی برسد در مرحله بازبینی توسط ادیتور مجله، برگشت داده خواهد شد. پس بنابراین مرحله فرمت بندی دارای اهمیت زیادی است که با انجام آن درواقع شما به فرمت مجله ارزش قائل شده و مقاله خود را طبق اصول ارائه شده در آن ارسال می‌کنید
دسته بندی انواع فرمت بندی مقاله به چه صورت است؟
به طور کلی فرمت بندی تخصصی مقاله، به دو حالت انجام پذیر است: 1) فرمت بندی محتوایی 2) فرمت بندی ساختاری.
برای این که موفق به پذیرش و چاپ مقاله خود در مجله شوید باید هر دو حالت فرمت بندی ذکر شده را رعایت کنید. در ذیل می خواهیم به شرح این طبقه بندی ها بپردازیم:
فرمت بندی محتوایی
فرمت بندی محتوایی، همان‌طور که از اسم آن پیداست مربوط به محتوای مقاله می‌باشد. فرمت بندی محتوایی را باید خود نویسنده اصلی مقاله انجام دهد. حتی اگر شما مقاله خود را جهت فرمت بندی به یک شخص دیگری بسپارید، در صورت نیاز به تغییرات محتوایی بایستی خودتان آن را انجام دهید. از جمله مواردی که باید در فرمت بندی محتوایی رعایت شود عبارت‌اند از: نحوه نگارش اجزای مختلف مقاله همانند چکیده، رعایت تعداد کلمات مقاله، رعایت تعداد رفرنس‌های موجود در مقاله، وجود تقدیر و تشکر و چگونگی قرار گیری آن، همخوانی فرضیه موجود در مقاله با نتایج آن و… مواردی از این قبیل که فقط نویسنده اصلی حق حذف و اضافه یا تغییر آن ها را دارد.
فرمت بندی ساختاری
فرمت بندی ساختاری مقاله، مجموعه اقداماتی است که می تواند توسط فرد دیگری نیز صورت پذیرد. در این نوع فرمت بندی با توجه به شیوه نامه و دستورالعمل مجله انتخابی، فرد متخصص به ویرایش و اصلاح مواردی مثل: حاشیه بندی صفحات، فاصله گذاری کلمات، فصل بندی، بخش بندی، صفحه بندی، پاراگراف بندی،تنظیم فونت متن، کنترل اندازه و قلم تیترها ، فونت متن انگلیسی و فارسی پایان نامه ،فهرست نویسی دقیق و ایجاد فهرست خودکار مطالب، اتوماتیک کردن فهرست شکل ها، لیست جدول ها و نمودارها، شماره گذاری صفحات، ویرایش و تنظیم صفحات ابتدایی فصل ها و صفحات پایانی پایان نامه، ویرایش پانویس، زیرنویس و پاورقی فارسی و لاتین ،شماره بندی خودکار عناوین تیترهای اصلی و فرعی، فرمول ها، روابط ریاضی، زیرنویس تصاویر، اشکال، جداول و نمودارها و… می پردازد.
نحوه فرمت بندی محتوایی مقالات
اولین شاخص که یک مقاله‌نویس باید رعایت کند تا مقاله‌اش موردپذیرش مجامع علمی قرار بگیرد، ساختار مقاله یا همان فرمت مقاله طبق فرمت مجله ارسالی می‌باشد. معمولاً همایش‌های علمی، کنفرانس‌ها و یا مجلات علمی، فرمت مشخصی برای نوشتن مقاله به نویسندگان مقالات علمی ارائه می‌دهند که این فرمت‌ها ممکن است کمی باهم فرق داشته باشند ولی فرمت و قالب استانداردی وجود دارد که تقریباً قابل تأیید همه مجلات می‌باشد. با ما همراه باشید تا به آموزش اصول فرمت بندی مقاله بپردازیم.
درواقع می‌توان بیان کرد که فرمت کلی تمام مقالات علمی در هر زبان و تخصصی دارای ساختار یکسان می‌باشد که این ساختار در زبان فارسی شامل عنوان، چکیده، مقدمه، روش‌ها، نتایج، بحث و نتیجه‌گیری، تقدیر و تشکر و منابع می‌باشد؛ و در زبان انگلیسی این ساختار با عنوان‌های Abstract, Introduction, Method, Result and Discussion, Conclusion, Acknowledgements Reference می‌باشد که بلافاصله بعد از عنوان، محتوای آن بخش قرار می‌گیرد؛ که در زیر به‌طور اختصاری به فرمت بندی محتوایی که برای هر بخش انجام می‌شود اشاره خواهد شد.
عنوان مقاله (Title)
اولین قسمت در فرمت بندی مقاله، عنوان مقاله می‌باشد. که در زیر بخش عنوان مقاله می‌توانید اسامی نویسندگان و وابستگی سازمانی نویسندگان و همچنین تاریخ ارسال مقاله را ذکر نمایید. که در زیر به یک سری موارد که در انتخاب عنوان مقاله باید به آنها توجه شود می بپردازیم.
عنوان توصیف کننده محتوای مقاله و متناسب باهدف اصلی آن باشد.
عنوان باید حاوی متغیرهای اصلی پژوهش باشد.
عنوان باید به صورت یک جمله خبری مطرح نشود.
عنوان باید روشن و بدون ابهام باشد.
عنوان کوتاه و مختصر باشد، اما نه به‌اندازه‌ای کوتاه باشد که نتواند موضوع پژوهش را انتقال دهد.
چکیده مقاله (Abstract)
چکیده مقاله خلاصه‌ای از بخش‌های مهم ویژه یک مقاله است که به‌صورت مختصر به آنها اشاره می‌شود که در نگارش چکیده به برخی از نکات باید توجه نمایید که ازجمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
چکیده نگارش شده باید کوتاه باشد و تعداد کلمات متناسب با فرمت مجله انتخابی باشد که معمولاً نباید از 250 کلمه فراتر رود.
چکیده باید بتواند مستقلاً اطلاعاتی در مورد مقاله ارائه دهد به شکلی که خواننده بدون مراجعه به مقاله بتواند اطلاع جامعی ازجمله روش مورداستفاده، نتایج اولیه و هدف پژوهش به دست آورد.
افعالی که در چکیده استفاده می‌شود باید در زمان گذشته نگارش شود.
در چکیده از کلمات اختصاری و نام برندها و از نمادهای که نیاز به توضیح‌دارند استفاده نشود.
مقدمه مقاله(Introduction)
مقدمه مقاله شامل بخشی از مقاله است که شما هدف و ماهیت پژوهشی خود را به خوانندگان معرفی می‌کنید که در زیر به نکات مهمی که باید در نگارش این قسمت از مقاله به آن توجه شود اشاره‌شده است:
باید عنوان و هدف از انجام پژوهش را به‌صورت کامل معرفی کنید.
اطلاعات زمینه‌ای درباره موضوع پژوهش را معرفی نمایید.
تعریفی از متغیرها و اصطلاحات اصلی ارایه نمایید.
درباره طرح پژوهشی صحبت کنید.
مواد و روش‌شناسی (Materials and methodology)
در این بخش از مقاله شما باید اطلاعات را به‌صورت کامل در اختیار خوانندگان قرار دهید تا آنها بتوانند موضوع و اهداف تحقیق را درک کنند. درواقع در هنگام نوشتن بخش روش‌شناسی شما باید تعیین نمایید که پژوهش شما کاربردی است یا بنیادی؟ از پژوهش کمی استفاده نموده‌اید یا پژوهش کیفی؟ از نمونه‌گیری تصادفی استفاده کرده‌اید یا نمونه‌گیری غیر تصادفی؟ و همچنین در نگارش این بخش به نکات زیر توجه نمایید.
روش انجام پژوهش را بر اساس توالی زمانی انجام آنها ارایه دهید.
توصیف کاملی از روش مورد استفاده ارایه دهید.
روش مورد استفاده را طوری شرح دهید که خوانندگان با خواندن آن بتوانند دقیقاً با همان روش پژوهش شما را تکرار کنند.
در این بخش شما باید به خوانندگان خود مشخص سازید که چگونه اطلاعات را جمع‌آوری کرده‌اید؟ چگونه اطلاعات را تحلیل نموده‌اید؟ و چرا از این روش پژوهش در مطالعه خود استفاده نموده‌اید؟
نتایج (Result)
بخش نتایج بخشی است که تمام داده‌های به دست آمده خود را که شامل تحلیل‌ها، آزمون‌ها، نمودارها، جداول و اشکال است ارایه می‌کنید. همه چیز باید به صورت عینی ارائه شود و چیزی مبهم نباشد. هنگام ارایه نتایج خود می‌بایست:
بانظم منطقی آنها را ارایه دهید (برای مثال، اول اطلاعات توصیفی سپس استنباطی)
به‌تمامی جداول و نمودارها و عکس‌ها یک عدد ارایه دهید و نام‌گذاری کنید تا در بخش‌های بعدی به‌راحتی قابل رفرنس دهی باشند (برای مثال، جدول شماره 1، تصویر شماره 2).
از ارایه اطلاعات تکراری که احتمالاً در جداول دیگر به آنها اشاره‌شده است بپرهیزید.
داده‌های خام را در بخش نتایج ذکر نکنید (در صورت لزوم می‌توانید آنها را در بخش ضمایم ارایه کنید).
هر نتیجه به دست آمده را به‌طور مستقل شرح دهید و مهم‌ترین جنبه‌های آنها را ارائه کنید، اما توضیحی در این بخش ارائه ننمایید.
بحث (Discussion)
در این بخش از مقاله شما می توانید نتایج به دست آمده تحقیق خود با نتایج به دست آمده از تحقیقات دیگر مقایسه و از نتایج که به دست آورده‌اید دفاع کنید. در کل در نگارش قسمت بحث مقاله باید به موارد زیر توجه نمایید:
در ابتدا خلاصه‌ای از کاری که انجام‌شده را مطرح کنید.
وقتی‌که به حقایق و اصول که موردپذیرش هستند اشاره می‌کنید از افعال حال ساده استفاده کنید و زمانی که به پژوهش‌های دیگران اشاره می‌نمایید از افعال گذشته استفاده کنید.
بحث کنید که آیا فرضیه‌های پژوهش تایید شده‌اند یا خیر؟
سعی کنید به تبیین نتایج به دست آمده و مکانیسم‌های تاثیرگذار در به دست آمدن این نتایج اشاره‌کنید.
نتیجه‌گیری (Conclusion)
در این قسمت از مقاله همه چیز را به هم پیوند داده و به‌طور خلاصه بیان کنید؛ که در زیر به یک سری از نکات اشاره‌شده است:
به سوال اصلی پژوهش اشاره‌کنید.
مجددا در مورد اهمیت پژوهش خود صحبت کنید.
مجددا به فرضیات پژوهشی اشاره‌کنید.
به دست آورده‌ای تحقیق اشاره‌کنید.
مشخص کنید که نتایج به دست آمده چگونه می‌تواند به صورت عملیاتی به کار گرفته شود.
برحسب پژوهش خود و یافته‌های آن به ارایه رهنمودهایی برای پژوهش‌های آتی بپردازید.
در قسمت نتیجه‌گیری به هیچ عنوان به ارایه اطلاعات جدید نپردازید.
تقدیر و تشکر (acknowledgements)
همیشه افرادی هستند که در فرآیند پژوهش به شما کمک نموده‌اند مانند اساتید یا پژوهشگران دیگر که در این بخش می‌توانید با نام بردن از آنها، مراتب تقدیر و تشکر خود را به‌جا آورید.
منابع (Reference)
منابع یکی از مهم‌ترین بخش‌های پژوهشی می‌باشد که در زیر به یکسری از موارد که در نگارش این بخش باید توجه شود اشاره‌شده است:
به صورت دقیق تمامی منابع را ذکر کنید و چیزی را از قلم نیندازید.
از سبک رفرنس نویسی خاص آن مجله استفاده کنید (APA، MLA، یا Chicago). ولی اگر در حال حاضر مجله را انتخاب نکرده‌اید سعی کنید حتماً از نرم‌افزار اند نوت (EndNote) استفاده کنید زیرا بعداً به راحتی می‌توانید سبک رفرنس نویسی را تغییر دهید.
مهم ترین نکات فرمت بندی مقاله
تا به اینجای کار مفهوم فرمت بندی و چگونگی انجام آن را درک کرده اید. در این قسمت می خواهیم به مواردی اشاره کنیم که در فرمت بندی مقاله به شما کمک خواهد کرد و کیفیت آن را افزایش خواهد داد:
سعی کنید طبق قوانین و دستورالعمل های مجله پیش بروید و کاری کنید که از همان ابتدا فرمت مجله را رعایت کنید تا بعدا نیاز به انجام اصلاحات خاصی نباشد.
در فرمت بندی مقاله، تعداد کلمات هر بخش را رعایت کنید که بعدا مجبور به کاهش حجم مقاله نشوید. برای مثال چکیده نباید بیش تر از 250 کلمه باشد.
سعی کنید اقدامات قبل از فرمت بندی را به طور کامل انجام دهید. برای مثال اگر مقاله شما نیاز به پارافریزنویسی و رفع سرقت ادبی دارید حتما قبل از فرمت بندی آن را انجام دهید تا در این مرحله تمرکز خود را فقط برای فرمت مجله بگذارید.
فایل هایی را که قرار است در فرایند سابمیت مقاله ارسال شوند مانند کاورلتر، چکیده مبسوط و… را در مرحله فرمت بندی آماده کنید تا وقت زیادی در سابمیت مقاله تلف نشود.
در مرحله فرمت بندی باید به نحوه رفرنس دهی های درون متنی و برون متنی بسیار دقت کنید و از تطابق آن ها در داخل متن و در قسمت منابع اطمینان حاصل کنید.
