هوش مصنوعی (AI) چیست؟ آشنایی با مزایا و کاربردها

اگر کمی هم به تکنولوژی، صنعت، علم و حتی هنر علاقه‌مند باشید، حتما عبارت هوش مصنوعی را در سال‌های اخیر شنیده‌اید. در پاسخ به سوال هوش مصنوعی (AI) چیست؟ در پاسخ باید گفت که این رشته شاخه‌ای گسترده از علوم کامپیوتر محسوب می‌شود که به‌طورخلاصه و ساده، هدفش تولید سیستم‌های هوشمند قادر به انجام فعالیت‌های نیازمند به هوش انسانی است. این فعالیت می‌تواند از نگارش همین محتوایی که در حال مطالعه هستید تا جراحی یا حتی آهنگسازی‌های ساده را در بر بگیرد.

به‌طور حتم در سال‌های آینده، هوش مصنوعی قطعا نقش فعال‌تری در زندگی روزمره‌ی ما بازی خواهد کرد. بنابراین آشنایی با ماهیت، انواع، مزایا و دیگر جزئیات مربوط به آن می‌تواند جذاب و حتی ضروری باشد. در این مقاله، ضمن بررسی کلی این تکنولوژی و معرفی جوانب آن به بیان کاربردها، مفاهیم، مزایا و غیره می‌پردازیم. با ما همراه شده و با یکی از انقلابی‌ترین تکنولوژی‌های حال حاضر دنیا آشنا شوید با گرامرلی همراه باشید.

هوش مصنوعی چیست؟

خیلی از افراد هنوز هم با شنیدن واژه هوش مصنوعی به ربات ها فکر میکنند و تصور میکنند که منظور از هوش مصنوعی همان ربات های بی احساسی هستند که برای انجام راحت تر کارها طراحی شده اند و قرار است در آینده جای انسان ها را بگیرند. مسئول این نوع تفکر به احتمال زیاد فیلم های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می شود تفاوت دارد.

هوش مصنوعی به انگلیسی Artificial intelligence که به طور مخفف آن را AI نیز می نامند، در واقع تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی می شناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند.

امروزه شاید هوش مصنوعی به آن شکلی که تصور می کنیم وجود نداشته باشد اما باز هم بسیاری از کارهایی که روزانه انجام می دهیم، مانند جستجوی اینترنت یا گشت و گذار در صفحات شبکه های اجتماعی و غیره، همه متاثر از هوش مصنوعی است و در حقیقت در این مواقع داریم از آن استفاده می کنیم.

انقدر این استفاده نا ملموس است و به آن عادت کرده ایم که در آن لحظه حس نمی کنیم که داریم از هوش مصنوعی استفاده می کنیم. دلیل اصلی آن این است که نمی دانیم هوش مصنوعی واقعا چیست و چه کارهایی انجام می دهد. از آنجایی که آینده ازآن هوش مصنوعی خواهد بود بهتر است به جای نگران بودن در مورد هوش مصنوعی یاد بگیریم که چه کارهایی را می توانیم با آن انجام دهیم و اطلاعاتمان را در این زمینه بیشتر کنیم. پس بیایید از ابتدا ببینیم هوش مصنوعی چیست.

تعریف هوش مصنوعی

هنوز تعریف دقیقی که تمامی دانشمندادن بر روی آن توافق داشته باشند از هوش مصنوعی ارائه نشده ولی اکثر تعریف ها را می توان به شکل زیر دسته بندی کرد.

• مانند انسان فکر می کند
• منطقی فکر می کند
• مانند انسان عمل می کند
• منطقی عمل می کند

دو تعریف اول مربوط به فرآیندهای تفکر و استدلال است، در حالی دو تعریف دیگر با رفتار سر و کار دارند.

تعریف ساده ای از هوش مصنوعی

هوش مصنوعی یا artificial intelligence شاخه ای از علوم رایانه است که هدف اصلی آن تولید ماشین های هوشمندی است که توانایی انجام وظایفی که نیازمند به هوش انسانی است را داشته باشد. هوش مصنوعی در حقیقت نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر است و منظور از هوش مصنوعی در واقع ماشینی است که به گونه ای برنامه نویسی شده که همانند انسان فکر کند و توانایی تقلید از رفتار انسان را داشته باشد. این تعریف می تواند به تمامی ماشین هایی اطلاق شود که بگونه ای همانند ذهن انسان عمل می کنند و می توانند کارهایی مانند حل مسئله و یادگیری داشته باشند.

تاریخچه مختصری از هوش مصنوعی

منشا هوش مصنوعی چیست و تاریخچه هوش مصنوعی به کجا باز میگردد؟ در زیر مختصری از پیشینه هوش مصنوعی بیان شده است.

1. دهه ۱۹۵۰: شروع تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی با پیشنهاد مدل‌های محاسباتی و تئوری ماشین‌ها توسط آلن تورینگ و جان مک‌کارتی.
2. دهه ۱۹۶۰: پدیدآوری اصول شناختی و یادگیری ماشینی توسط فرهنگ راسترو و دونالد میش.
3. دهه ۱۹۷۰: پیشرفت‌های مهم در حوزه منطق فازی و سیستم‌های خبره.
4. دهه ۱۹۸۰: ظهور روش‌های پردازش زبان طبیعی و شبکه‌های عصبی مصنوعی.
5. دهه ۱۹۹۰: پیشرفت در تصویربرداری کامپیوتری و سیستم‌های تشخیص الگو.
6. دهه ۲۰۰۰ به بعد: افزایش توانایی‌های هوش مصنوعی با استفاده از یادگیری عمیق، تولید متن و تصویر و توسعه روبات‌ها و ماشین‌های هوشمند.

هوش مصنوعی شامل چیست؟

هوش مصنوعی (AI) شامل مجموعه گسترده از تکنیک‌ها، مدل‌ها و الگوریتم‌های کامپیوتری است که سیستم‌های کامپیوتری را قادر می‌سازد تا وظایفی را انجام دهند که به نظر ممکن می‌آید که نیاز به هوش و تفکر انسانی داشته باشند. در کل Artificial Intelligence شامل موارد زیر می‌شود:

• یادگیری ماشینی (Machine Learning): سیستم‌های AI به توانایی یادگیری از داده‌ها و تطبیق با الگوها و تغییرات در داده‌ها توسط خود می‌پردازند.
• شبکه‌های عصبی مصنوعی (Artificial Neural Networks): این ساختارها مدل‌های محاسباتی از سیستم‌های عصبی انسانی هستند و در بسیاری از وظایف مانند تصویربرداری کامپیوتری و پردازش زبان طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing): این حوزه به تفکیک و تحلیل متن و گفتار انسانی توسط سیستم‌های کامپیوتری می‌پردازد و در کاربردهایی مانند ترجمه ماشینی و تحلیل احساسات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• بینایی ماشین (Computer Vision): این فناوری به کامپیوترها اجازه می‌دهد تا تصاویر و ویدیوها را تحلیل کرده و اطلاعاتی از آنها استخراج کنند که در روباتیک، خودروهای هوش مصنوعی و تشخیص الگو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• رباتیک (Robotics): ربات‌ها و سیستم‌های هوش مصنوعی برای انجام وظایف مختلفی از جمله تولید، حمل و نقل و پزشکی استفاده می‌شوند.
• منطق فازی (Fuzzy Logic): این مفهوم به سیستم‌هایی اشاره دارد که می‌توانند با استفاده از مفاهیمی مثل نسبتاً بزرگ یا نسبتاً کم تصمیم‌گیری کنند.
• تولید متن و تصویر: سیستم‌های AI می‌توانند متون و تصاویر تولید کنند که در تولید محتوا و هنر دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال ربات ChatGpt و یا گوگل بارد از این دسته ابزارهای هوش مصنوعی هستند،
• هوش مصنوعی قدرتمند (AGI): این مفهوم به هدف ساخت سیستم‌های هوش مصنوعیی اشاره دارد که به مانند انسان‌ها توانایی عمومی در تفکر و یادگیری را داشته باشند.

هوش مصنوعی در حال توسعه و پیشرفت مستمر است و کاربردهای هوش مصنوعی را میتوان در صنایع و زمینه‌های مختلف از جمله پزشکی، اتوماسیون صنعتی، خودروهای هوش مصنوعی، امور مالی و غیره مشاهده کرد.

برنامه نویسی هوش مصنوعی چیست؟

اجرای هر تکنولوژی هوش مصنوعی به برنامه‌نویسی به این زبان نیاز دارد. برنامه‌نویسی AI شامل سه بخش اصلی زیر است: