پشتیبانی همه روزه از ساعت 8 الی 24
برای داشتن متنی اصولی و عاری از هرگونه ایراد ویرایشی موارد زیادی را باید رعایت کنیم، یکی از این موارد نیم فاصله است. با این که این کاراکتر یک استاندارد یونیکد است، متاسفانه استفاده از این کاراکتر جدی گرفته نمی‌شود.
یک موضوع را همین ابتدا به صورت در گوشی به شما بگوییم، در این مقاله «نیم‌فاصله» را بیشتر به صورت «نیم فاصله» خواهیم نوشت. دلیل آن هم بهتر پیدا شدن این مقاله توسط موتورهای جست‌وجو است، چرا که افرادی که نیم‌فاصله را به درستی جست‌وجو می‌کنند بسیار کم است و ما مجبور به استفاده از نیم فاصله شدیم.
نیم‌فاصله در زبان انگلیسی Semi-Space نامیده می‌شود و مانند فاصله است، با این تفاوت که جداسازی بین حروف را بدون ایجاد فاصله بین آن‌ها انجام می‌دهد. برخی منابع آن را فاصله مجازی می‌دانند، دلیل انتخاب این نام به این خاطر است که بیشتر در تایپ و چاپ کامپیوتری و نرم‌افزاری بکار گرفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با گرامرلی همراه باشید.
نیم فاصله چطور نیم‌فاصله شد؟
تا پیش از رواج و گسترش صنعت رایانه و ماشینی شدن متن‌ها در زبان‌های مختلف، فاصلهٔ دو طرف واژه، مرز استقلال واژه بود. این فاصله معنا و مفهومی مستقل از رایانه داشت. اما فاصله درون اجزای کلمه معنای چندانی نداشت و این یعنی بیشتر وندها یا به ریشه می‌چسبیدند یا با فاصلهٔ کامل از آن قرار می‌گرفتند اما با ظهور و پیدایش رایانه و سپس کاربردش در پردازش زبان طبیعی کم‌کم صورت‌ها و مفاهیم دیگری نیز پدیدار شدند. یکی از این مفاهیم نیم‌فاصله است که به لطف وجود رایانه نمود یافته و از فاصله متمایز شد.
شاید به نظرتان برسد چه اهمیتی دارد که فاصله و نیم‌فاصله را تشخیص داده و رعایت کنیم. اگر شما هم این‌طور فکر می‌کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم این مطلب و ادامهٔ آن را دربارهٔ فاصله‌گذاری بخوانید. چرا چنین پیشنهادی می‌کنیم؟ یک جواب می‌تواند این باشد که چون نوشتن در فضای مجازی تقریباً امروزه به امری ناگزیر تبدیل شده است، همهٔ ما ناچار هستیم با مفاهیمی همچون نیم‌فاصله آشنا باشیم و نه فقط آشنا باشیم که در نوشتار خود به کار بندیم. جدا از فعالیت‌های شخصی و تفریحی در فضای مجازی، نوشتن مقاله یا پایان‌نامه و انجام کارهای پژوهشی یا ارائهٔ گزارش مکتوب جلسه برای کارفرما، فراهم‌کردن جزوه‌های کاری یا حتی نوشتن یک ایمیل ساده نیازمند توجه و رعایت اصول نوشتار و درست‌نویسی است.
به‌ویژه با تأثیری که همه‌گیری کرونا بر روند شغل‌ها بر جا گذاشته است، بیشتر کسب‌وکارها به فکر ایجاد بستر مجازی مناسب برای ادامهٔ روند شغلی خود افتاده‌اند و یکی از ابزارهای حضور در فضای مجازی نوشتن است. پس، لازم است که بر درست و صحیح نوشتن در فضای مجازی به‌منظور انتقال درست اطلاعات مسلط شویم.
حالا شاید فکر کنید دانستن در مورد نیم‌فاصله به کنار ولی کاربرد نیم‌فاصله هم‌زمان با نوشتن بسیار وقت‌گیر است و گاهی کم بودن زمان و نیاز به سرعت در نوشتن به شما اجازهٔ رعایت شیوهٔ درست نگارش و اصول درست‌نویسی را نمی‌دهد؛ بنابراین وجود یک نرم‌افزار خطایاب فارسی به شما کمک خواهد کرد ویرایش برای شما آسان‌تر شود. یکی از هدف‌های طراحی و تولید نرم‌افزار ویرایش متن پاک‌نویس همین است که بتواند یار خوبی برای شما در نوشتن باشد و شما با کمک پاک‌نویس از نوشتن لذت ببرید و درعین‌حال درست بنویسید، از وقت خود به شکلی مفید بهره ببرید و به بالندگی زبان فارسی نیز یاری برسانید.
به‌هرحال اگر هنوز با مفهوم نیم‌فاصله سروکله می‌زنید، با ما همراه شوید تا مروری کوتاه بر چرایی و چیستی نیم‌فاصله داشته باشیم.
موارد استفاده از نیم فاصله چیست؟
در اینجا به مواردی که در آن رعایت و استفاده نیم اسپیس لازم است، خواهیم پرداخت.
نشانۀ جمع «ها»
کلاه‌ها، گل‌ها، نیمکت‌ها و …
واژه‌هایی که از دو بخش تشکیل شده‌اند
بین دو بخش آن‌ها فاصله مجازی قرار می‌گیرد. فعل‌های مضارع، ماضی نقلی و ماضی استمراری از این دسته‌اند.
واژه‌های مرکب
خانه‌نشین، تعیین‌کننده، دانش‌آموز و …
«ی» اضافه
رشته‌ی، گربه‌ی، پنبه‌ی و …
«ای» نکره
کاشانه‌ای، پروژه‌ای، خصمانه‌ای و …
برخی پسوندها مانند «ترین» و «شده»
ستودنی‌ترین، ترجمه‌شده و …
هنگام رعایت قواعد جدانویسی
برای مثال، اگر دو کلمۀ «آن» و «این» قبل از یک اسم بیایند، مانند: آن‌طرف، این‌طرف
تایپ نیم‌فاصله
نیم‌فاصله در مایکروسافت آفیس
مایکروسافت آفیس به مجموعهٔ اداری دربرگیرندهٔ نرم‌افزارهای یکپارچه با هم، سرورها و سرویس‌هایی می‌گویند که برای سیستم‌عامل‌های مایکروسافت ویندوز و مک‌اواس ده ساخته شده است و در این قسمت به آن بخش از نرم‌افزارهای مایکروسافت می‌پردازیم که برای محیط ویندوز طراحی شده‌اند. فرقی نمی‌کند که به دنبال شیوهٔ نگارش نیم‌فاصله در ورد ۲۰۱۶ باشید، یا ۲۰۱۳ یا ۲۰۱۰، اکسل یا پاورپوینت مدنظرتان باشد. زیرا در تمامی نسخه‌های نرم‌افزارهای زیرمجموعۀ آفیس، نیم‌فاصله به یک شیوه نوشته می‌شود. به‌طورکلی، دو روش رایج برای درج نویسهٔ نیم‌فاصله در این دسته از نرم‌افزارها وجود دارد.
راه نخست؛ روش معیار
در محیط ویندوز و نرم‌افزارهایی مانند ورد، هنگام نگارش فارسی یک قانون کلی برای نوشتن نیم‌فاصله وجود دارد که برای همهٔ انواع صفحه‌کلیدها صدق می‌کند. شما می‌توانید با گرفتن هم‌زمان کلیدهای ترکیبی کنترل، شیفت و عدد دو (Ctrl+Shift+۲) نویسهٔ نیم‌فاصله را ایجاد کنید و سپس به ادامهٔ نگارش خود بپردازید.
راه دوم؛ روش غیرمعمول
برای درج نیم‌فاصله در ورد، اکسل و پاورپوینت می‌توانیم از گرفتن هم‌زمان دو کلید کنترل و خط تیره (منظور کلیدهای قلاب است) استفاده کنیم.
راه سوم؛ روش آسان
همان‌طور که شاید شما هم دریافته باشید، روش نخست کمی سخت و وقت‌گیر است و اجرای آن دقت و تمرکز بالایی را می‌طلبد. به‌ویژه اگر دست تندی هم در نوشتن داشته باشید. روش دوم نیز همان‌طور که ذکر آن رفت، خیلی جا نیفتاده است و روش رایجی نیست. مسئلهٔ فاصله‌گذاری به همراه چند موضوع دیگر (که در اینجا فرصتی برای طرح بحث نداریم) باعث شد که ایدهٔ صفحه‌کلید استاندارد فارسی شکل بگیرد. در مورد صفحه‌کلید استاندارد فارسی و تأثیر آن بر نگارش و ویراستاری در زبان فارسی بعد به طور مفصل خواهیم پرداخت.
در صفحه‌کلید استاندارد فارسی شما می‌توانید در تمام محیط‌های آفیس با گرفتن هم‌زمان دو کلید فاصله و شیفت (Space+Shift) نویسهٔ نیم‌فاصله را درج کنید.
تا اینجا تقریباً تمام چیزی که باید دربارهٔ درج نیم‌فاصله در بستر مایکروسافت آفیس بدانیم، گفته شد. حال اگر سیستم رایانهٔ ما غیر از ویندوز باشد، وضعیت نوشتن نیم‌فاصله به چه صورت خواهد بود؟ برای پاسخ به این پرسش باید بدانیم بسترهای رایج در رایانه به‌غیراز ویندوز، لینوکس و مکینتاش است که در ادامه به هر دو می‌پردازیم.
نیم فاصله در لینوکس
سیستم‌عامل لینوکس امروزه انواع گوناگون معماری‌ها را پشتیبانی می‌کند و در صورت‌های مختلف وسایل از رایانهٔ شخصی گرفته تا ابررایانه‌ها، تلفن‌های همراه و سرورها به کار می‌رود؛ بنابراین می‌توان چنین گفت که به‌رغم گسترش و تسلط مایکروسافت ویندوز بر بازار، لینوکس به‌خوبی توانسته است کاربران خود را جذب کند. به‌طورکلی برای نوشتن نیم‌فاصله در لینوکس دو روش وجود دارد.
روش نخست؛ یک روش آشنا
در این روش می‌توانید با گرفتن هم‌زمان کلیدهای ترکیبی شیفت و فاصله (Shift+Space) در لینوکس نیم‌فاصله بنویسید و این راه رایج‌ترین روش برای درج نویسهٔ نیم‌فاصله در سیستم‌عامل لینوکس محسوب می‌شود.
روش دوم؛ یک روش اختصاصی
یک راه دیگر برای نوشتن نیم‌فاصله در لینوکس، گرفتن هم‌زمان دو کلید شیفت و نویسهٔ بی انگلیسی (Shift+B) است. این راه هم راه مناسب و استانداردی محسوب می‌شود.
حال نوبتی هم باشد نوبت سیستم‌عامل مکینتاش است. به نظر شما روش درج نیم‌فاصله در مکینتاش به چه صورت است؟ بیایید با هم ببینیم.
نیم فاصله در مکینتاش
سیستم‌عامل مکینتاش یا با نام اختصاری «مک» یک خانواده از رایانه‌های شخصی ساخت شرکت اپل است که نخستین نوع از رایانهٔ شخصی بود که رابط کاربر گرافیکی داشت. در این سیستم‌عامل یک روش برای درج نیم‌فاصله وجود دارد. شما می‌توانید با گرفتن هم‌زمان دو کلید شیفت و فاصله (Shift+Space) البته در صفحه‌کلید استاندارد فارسی نیم‌فاصله را بنویسید.
حالا دیگر نوبتی هم که باشد، نوبت بررسی نوشتن نیم‌فاصله در محیط‌های مخصوص تلفن همراه است. امیدواریم این‌قدر به درج نیم‌فاصله علاقه‌مند شده باشید که این بخش از مطلب را با دقت و توجه بیشتری مطالعه کنید.
نیم فاصله در اندروید
اندروید یک سیستم‌عامل تلفن همراه است که با مسئولیت گوگل گسترش یافت. اندروید بر پایهٔ نسخهٔ اصلاح‌شده‌ای از هستهٔ لینوکس و دیگر نرم‌افزارهای متن‌باز طراحی شده است و نخستین‌بار در دستگاه‌های تلفن همراه لمسی مانند تلفن هوشمند و تبلت به کار رفت ولی به‌مرور در لوازم دیگری نظیر ساعت‌های هوشمند نیز مورداستفاده قرار گرفته است.
تعداد صفحه‌کلیدهای اندرویدی بسیار زیاد است و برخی از آن‌ها نویسهٔ نیم‌فاصله را جزء نویسه‌های رسمی خود قرار داده‌اند. ما هم اینجا دربارهٔ همین دسته از صفحه‌کلیدها صحبت می‌کنیم.
معروف‌ترین صفحه‌کلیدی که درج نیم‌فاصله را در اندروید امکان‌پذیر کرده است، صفحه‌کلید شرکت گوگل (با نام اختصاری Gboard) است که در صورت نداشتن آن در گوشی خود می‌توانید آن را از گوگل‌پلی (Google Play) دریافت کنید. پس از دریافت و نصب صفحه‌کلید گوگل و در حالتی که زبان فارسی است، دکمۀ کوچکی که در سمت راست کلید «فاصله» قرار دارد، کلید نیم‌فاصله است.
نیم فاصله در آی‌اواس
آی‌اواس یک سیستم‌عامل تلفن همراه است که سازندهٔ آن شرکت اپل است. این سیستم‌عامل در ابتدا برای آیفون و آی‌پاد تاچ توسعه داده می‌شد و به‌مرور از آن زمان برای استفاده در سایر دستگاه‌های شرکت اَپل مانند آی‌پد و تلویزیون اپل گسترش یافت.
تا پیش از سال ۲۰۱۷، این سیستم‌عامل به‌صورت پیش‌فرض صفحه‌کلید فارسی نداشت. یک صفحه‌کلید پیش‌فرض عربی داشت که با درنظرگرفتن اشتراکات نویسه‌ای فارسی و عربی می‌توانستید از آن برای نوشتن فارسی نیز استفاده کنید.
البته توجه داشته باشید که اشتراک نویسه‌ای دو زبان عربی و فارسی صددرصد نیست. به‌عنوان‌مثال، در زبان عربی مفهوم نیم‌فاصله وجود ندارد یا نویسه‌های فارسی و عربی یکسان نیستند (مانند عدد و نویسهٔ ک و ی)؛ بنابراین برخی شرکت‌های نرم‌افزاری تلاش کردند که صفحه‌کلید استاندارد فارسی را برای سیستم‌عامل آی‌اواس تولید کنند که البته همه موفق نبوده‌اند. یکی از صفحه‌کلیدهای مناسب برای سیستم‌عامل آیفون سیبورد است که صورت ظاهری آن به صفحه‌کلید اصلی آیفون نزدیک است و درعین‌حال از مفهوم نیم‌فاصله پشتیبانی می‌کند.
پس از دریافت و نصب این صفحه‌کلید، در حالت زبان فارسی دکمهٔ نیم‌فاصله در کنار دکمهٔ فاصله (در پایین صفحه‌کلید و سمت راست دکمهٔ فاصله) قرار گرفته است و علامتش شبیه به علامت دکمهٔ نیم‌فاصله در صفحه‌کلید گوگل است.
همهٔ این داستان در سال ۲۰۱۷ به تاریخ پیوست. چطور؟ خیلی راحت، شرکت اپل در سال ۲۰۱۷ با انتشار نسخهٔ آی‌اواس ۱۱ صفحه‌کلید فارسی را به رسمیت شناخت و زبان فارسی را در دو شاخهٔ فارسی و دری پشتیبانی کرد؛ بنابراین گوشی‌های جدید اپل نیازی به نصب صفحه‌کلید فارسی جداگانه ندارند.
