نکات مهم در نوشتن یک مقاله علمی

 مقاله پژوهشی (Original Research Articles)

متداول ترین نوع مقالات که به مجلات معتبر داخلی و خارجی ارسال می‌شود، مقالات پژوهشی هستند که دلیل محبوبیت آن در جامعه علمی نیز جدید بودن تحقیقی است که در آن انجام می‌شود. درواقع در این نوع مقاله، پژوهشگر با تجربیات و حاصل تلاش خود اقدام به نگارش مقاله می‌کند و نتیجه‌ای که از آن حاصل می‌شود بدیع بوده و در مقالات پیشین وجود ندارد.

 مقاله مروری (Reviews)

در این نوع مقالات نیز، به تحقیق و تفحص در مورد مطالب و پژوهش‌هایی که در گذشته صورت گرفته است پرداخته می‌شود. درواقع مقاله مروری مطلب جدیدی ارائه نمی‌دهد اما می‌تواند در تکمیل مطالعات پیشین و همچنین بیان مشکل‌ها و ایرادات آن‌ها و تلاش برای رفع آن و ارائه روش جایگزین کمک کننده باشد. معمولاً مقاله مروری در مجلات علمی ترویجی به چاپ می‌رسد و طرفداران خود را دارد.

مقاله نظری (Theoretical Articles)

در مقالات نظری معمولاً به بیان یک موضوع خاص پرداخته می‌شود و با تجزیه و تحلیل آن به نقاط قوت و ضعف آن حیطه به خصوص اشاره می‌شود؛ و در صورت امکان، روشی جدید برای آن مطرح می‌شود. مقالات نظری معمولاً کوتاه نوشته می‌شوند و بیشتر جنبه اطلاع رسانی در مورد یک موضوع تخصصی دارد که در همایش های مختلف و همچنین مجلات علمی تخصصی می‌توان به وفور مشاهده کرد.

 نکات مهم در نوشتن یک مقاله علمی

در تألیف یک مقاله علمی باید به چندین نکته پژوهشی دقت شود.

1. وحدت موضوع مقاله

اولین نکته مهم در زمینه نگارش مقاله علمی، وحدت موضوع مقاله است. وحدت موضوع مقاله به عدم کثرت موضوعات مورد بحث در متن مقاله اشاره دارد. به عبارت دیگر مقاله باید درباره موضوعی واحد بحث نماید و از زیاد کردن مباحث اجتناب ورزد. مقاله باید حول یک موضوع مشخص نوشته شود. عدم رعايت اين نكته از انسجام محتوايی موضوع می‎كاهد.

2. وحدت زمان

یکی دیگر از نکات مهم در نوشتن یک مقاله علمی که باید در زمینه تألیف مقاله علمی تحقیقی مدنظر محقق قرار گیرد؛ وحدت زمان است. نویسنده باید زمان مقاله را از ابتدا تا به انتها ثابت نگاه دارد. مقايسه‎ های تاريخی و ارجاع به گذشته از باب نمونه و استدلال مانعی ندارد اما سير بررسی بايد مربوط به يک زمان مشخص باشد. البته در مباحث تاریخی این اصل معنای دیگری می یابد که بر اساس روش خاصی که در متن به کار گرفته می شود، متغیر است.

3. وحدت مکان

جامعه نمونه و بررسی موضوع در مكان و محدوده خاص بايد در كل مقاله ثابت باشد. طبیعتاً وقتی شما به تحقیقی میدانی دست می زنید باید داده هایتان را از محل واحدی تهیه نمائید تا متغیّرهای دخیل در این داده ها فرق چندانی نکند. چرا که تعدد متغیر باعث می شود تا نتایج اخذ شده معتبر نباشند و به همین دلیل تأکید بر وحدت مکان در مقاله است.

4. انسجام یا consistency

منظور از انسجام در اینجا، یکپارچگی و عدم تکثر مطالب مطرح شده در متن مقاله است. به بیان دیگر مقاله باید مطالب مورد بحث خود را به صورتی روشن و منطقی در قالب استدلال­ هایی منسجم عرضه بدارد تا از هرگونه عدم انسجام پیشگیری شود.

5. نوآوری

هر مقاله باید یک نوآوری را مطرح نموده و آن را به زبانی، خواننده پسند ارائه نماید. از دیدگاه تئوری‌پردازی، چهار نوع روش تحقیق برای نوآوری داریم. بسط یا بهبود تئوری های موجود، مقایسه دیدگاه های تئوریکی مختلف، بررسی پدیده‏ای خاص با استفاده از دیدگاه های تئوریکی مختلف و بالاخره بررسی پدیده‏ای مستند و تکراری(تحقیقی که قبلاً انجام شده است) در محیط و شرایطی جدید.

یک مقاله ترویجی عموماً در گروه های اول و دوم قرار میگیرد. ساده ترین راه کشف یک نوآوری و نوشتن مقاله در مورد آن، رجوع به تیتر برای تحقیقات آینده مقالات دیگران است. البته ممکن است بر حسب مهارتی که کسب میکنید؛ خود نیز به طرح عنوان مقاله اقدام کنید.

6. نامه‌ی سابمیت

درباره تألیف مقاله علمی، نامه سابمیت که به همراه مقاله برای سردبیر ارسال می گردد؛ بسیار با اهمیت است. طبیعتاً اگر این نامه به صورتی روشن و دقیق نوشته شود؛ تأثیر بسزائی در پذیرش و بررسی مقاله سابمیت شده دارد.

7. منابع مقاله علمی

در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌ اند، به شیوه ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم. مراجع و مأخذی که در تهیه مقاله علمی مورد استفاده قرار گرفته اند؛ باید به صورتی دقیق در قسمت مراجع تشریح شوند.

سابمیت مقاله درواقع به معنای ارسال آن به مجله انتخابی خود از راه‌های مختلفی است که در سایت مجله ذکر شده است. سابمیت مقاله هیچ امتیاز علمی برای نویسنده ندارد؛ یعنی در رزومه خود نمی‌توانید برای سابمیت کردن مقاله امتیازی بگیرید زیرا در این مرحله مقاله حتی وارد پروسه داوری نیز نشده است و برای اخذ امتیاز بایستی مقاله شما در مجله موردنظر پذیرش و سپس چاپ شود.

دقت داشته باشید قبل از سابمیت مقاله حتماً قسمت راهنمای نویسندگان در سایت مجله را به خوبی مطالعه کنید و دستورالعمل سابمیت مقاله را یاد بگیرید هر قدر که شما در پروسه آماده سازی و ارسال مقاله خود طبق راهنمای نویسندگان عمل کنید درصد پذیرش مقاله شما نیز افزایش پیدا خواهد کرد. به طور کلی از با استفاده از دو روش زیر می‌توان اقدام به سابمیت مقاله کرد: